تحليل عاملي سرمايه اجتماعي و رابطه آن با سلامت روان سالمندان منطقه 9 شهر تهران

Factor analysis of social capital and its relations with Mental health of older people in Tehran 9 district

زمينه و هدف: رشد سريع سالمندي باعث توجه بيشتر به مسايل آنها از جمله سلامت روان شده است. در اين راستا سرمايه اجتماعي مي تواند با ايجاد حمايت هاي مختلف بر سلامت روان سالمندان تاثيرگذار باشد. از اين روي اين مطالعه به بررسي رابطه سلامت روان و سرمايه اجتماعي در سالمندان منطقه نه شهر تهران مي پردازد. مواد و روش كار: پژوهش حاضر يك مطالعه مقطعي است. اين مطالعه در نيمه دوم سال 1389 در منطقه 9 شهر تهران و بر روي سالمندان بالاي 60 سال انجام گرفت. تعداد 320 سالمند نمونه پژوهش اين مطالعه توسط نمونه گيري تصادفي چند مرحله اي انتخاب شده اند. جهت سنجش سلامت روان از پرسشنامه 28 سوالي سلامت عمومي (GHQ -28) و براي سنجش سرمايه اجتماعي از پرسشنامه مطالعه عدالت شهري (Urban HEART ) استفاده شد. و جهت تشخيص مولفه هاي سرمايه اجتماعي از تحليل عاملي اكتشافي استفاده شد. يافته ها: در تحليل عاملي سرمايه اجتماعي سه مولفه ي اعتماد فردي، همبستگي- حمايت اجتماعي و اعتماد اجتماعي - روابط انجمني شناسايي شدند كه اين سه مولفه 1/68 درصد واريانس كلي سرمايه اجتماعي را تبيين مي كنند. بين مولفه هاي اعتماد فردي و همبستگي و حمايت اجتماعي سرمايه اجتماعي (001/0 > P) با سلامت رواني سالمندان رابطه مشاهده شد. اما بين مولفه اعتماد اجتماعي و روابط انجمني سرمايه اجتماعي با سلامت روان سالمندان مطالعه رابطه اي مشاهده نشد. نتيجه گيري: هر اندازه فرد از سرمايه اجتماعي بيشتري برخوردار باشد؛ از سلامت رواني مطلوبتري برخوردار است. و از طرفي فرد داراي سلامت رواني بهتر واجد شرايط پذيرش مسيوليت ها و نقش هاي اجتماعي در جامعه است. كه اين مسيله نشان از رابطه دو طرفه سلامت روان و سرمايه اجتماعي دارد. از اين روي ارتقا هر يك از اين مقوله ها مي تواند بر ديگري تاثير گذار باشد.

Background & Objectives: Numbers of older people rapidly increase. Therefore it is important to the health of the elderly. Social capital by providing emotional and mental supports plays an effective role in promoting mental health in older people. So this study examines the factors affecting mental health and its relationship with social capital in the older people of Tehran 9 district. Materials and Methods: This study is a cross-sectional study that was conducted in Tehran 9 district on the older people over 60 years in 2011. 320 participants in this study were selected by multistage random sampling. To assess mental, health General Health Questionnaire (GHQ-28) and to assess social capital, Urban HEART Questionnaire were used. To determine components of social capital, used from exploratory factor analysis. Results: factor analysis determined three factors include individual trust, social cohesion–support and social cohesion-support. That these three components, explained 68.1 percent of the total variance of social capital. There was relationship between mental health and individual trust and social cohesion and support. But there was not relationship between mental health and social trust and collective relations. Conclusion: Whatever the social capital is more, mental health is also better. On the other hand individuals with better mental health, qualified to social responsibility and role in society. This shows that there is a mutual relationship between mental health and social capital. So the promotion each of them can effect on other.