روش‌شناسي علم كلام

Theological methodology

اهميت روش‌شناسي علم كلام از آن روست كه اختلاف روش‌ها در گذر تاريخ، سبب پيدايي عقايد گوناگون و بعضاً انحرافي شده است. در اين نوشتار با اشاره‌اي اجمالي به تاريخچه بحث،‌ از جدلي بودن روش‌هاي علم كلام در دوران نخستين و چگونگي كاربرد آن در كلام و برهاني بودن كلام شيعي سخن به ميان آمده است. همچنين علل پيدايش ر وش‌هاي كلامي و سه رويكرد برون‌ديني، درون‌ديني و جمع آن دو در روش علم كلام بيان گرديده است. نيز به اختصار مكاتب كلامي اهل‌حديث، معتزله و اشاعره نقد و بررسي و ويژگي‌هاي مكتب كلامي شيعه برشمرده‌ شده است و در پايان، عقايد هر مكتب در باب صفات خداوند ذيل عنوان ديدگاه معطّله، مشبّهه و ديدگاه بين تشبيه و تعطيل مطرح گرديده است.

Theological methodology is important, because it has been the divergence in methodology that has caused in the history, the creation of various and sometimes-diversionary dogmas. After making a brief mention of the background of the discussion, the paper talks about the dialectical method of early theology, its mode of use in theology and the proof-based Shi’ite theology. Similarly after talking about the origins of theological methods and the three theological approaches, namely religious approach, extra-religious approach and mixed approach, it examines critically the Mu’tazilite and Ash’arite schools of thought and elaborates on the particulars of Shi’ite theological school of thought. The paper winds up by mentioning the opinions of these schools of thought about the attributes of God under the headings like Mu’attila (Agnosticism) Mushbbiha (anthropomorphism).