بررسي وضعيت آلودگي به بيماري پوسيدگي اسكلروتينيايي ساقه كلزا در مناطق مختلف استان مازندران *‌

STUDY ON THE INFECTION STATUS OF SCLEROTINIA STEM ROT DISEASE OF RAPESEED IN DIFFERENT REGIONS OF MAZANDARAN PROVINCE

پوسيدگي اسكلروتينيايي ساقه با عامل Sclerotinia sclerotiorum، از بيماري‌هاي مهم كلزا در دنيا و ايران مي‌باشد. جهت بررسي وضعيت آلودگي به اين بيماري در مزارع كلزاي استان مازندران، طي دو سال زراعي 89-1388 و 90-1389، تعداد 120 مزرعه كلزا در پنج منطقه مختلف استان (شامل ساري، بابلسر، دشت ناز، بهشهر و گلوگاه) انتخاب و از زمان ظهور علايم بيماري طي بازديدهاي منظم هفتگي، ميزان بيماري روي اندام‌هاي مختلف كلزا در طول دوره آلودگي در مزارع يادداشت‌برداري شد. از لحاظ حداكثر وقوع علايم برگي در سال اول بين مناطق و مزارع اختلافي نبوده ولي در سال دوم و مجموع دو سال بين مناطق و دو سال تحقيق اختلاف معني‌دار (001/0 > P) وجود داشته است. ميزان آلودگي در سال اول (35 درصد) بيشتر از سال دوم (24درصد) بوده و در مجموع منطقه گلوگاه بيشترين آلودگي (42درصد) و ساري كمترين آلودگي (8/20درصد) را داشته است. از لحاظ وقوع نهايي بيماري بين مناطق مورد بررسي اختلاف معني‌داري (001/0 > P) وجود داشته ولي بين دو سال تحقيق اختلافي نبود و از لحاظ شدت نهايي بين مناطق (001/0 > P) و دو سال تحقيق (05/0 > P) اختلاف معني‌داري وجود داشت. وقوع نهايي در دو سال تحقيق برابر 21 درصد و شدت متوسط نهايي در سال اول (15درصد) بيشتر از سال دوم (5/11درصد) بود. در مجموع دو سال، منطقه گلوگاه با ميزان وقوع بيماري 32 درصد و شدت متوسط 2/21درصد بيشترين آلودگي و منطقه ساري با ميزان وقوع 75/13درصد و شدت متوسط 25/8 درصد كمترين آلودگي را به خود اختصاص داده بودند. از لحاظ سطوح زير منحني‌هاي پيشرفت بيماري نيز بين مناطق و دو سال تحقيق اختلاف معني‌دار بوده، كه در سال اول بيشتر از سال دوم و در مناطق گلوگاه و بهشهر بيشتر از ساير مناطق بوده است.

Sclerotinia stem rot, caused by Sclerotinia sclerotiorum, is one of the rapeseed important diseases in the world and Iran. In order to study the infection status of this disease in rapeseed fields of Mazandaran province, 120 fields in five different regions of Mazandaran (including Sari, Babolsar, Dashte Naz, Behshahr and Galogah) selected during years 2010 and 2011. From the beginning of disease symptoms appearance, weekly surveys were done from fields and amount of disease was recorded during the infection period. Based on the highest disease incidence on leaves, there were no significant differences between regions and fields in first year, but in second and combined two years, there were significant differences (P < 0.001) between regions and years. The infection in first year (35%) was higher than second year (24%) and the region Galogah had the highest infection (42%) and Sari lowest infection (20.8%). Based on the final disease incidence on stems, there were significant differences between regions (P < 0.001), but no significant differences between years. Based on disease severity, there were significant differences between regions (P < 0.001) and years (P < 0.05). Disease incidence was 21% in both two years and disease severity in first year (15%) was more than second year (11.5%). In combined two years, Galogah with disease incidence 32% and severity 21.2% had the highest infection and Sari with disease incidence 13.75% and severity 8.25 % had the lowest infection. Based on areas under disease progress curves, there were significant differences between regions and years, that these factors in first year were more than second year and in regions Galogah and Behshar were more than other regions.