اثر مهاجرت بر رشد اقتصادي و همگرايي منطقه اي در ايران

Migration, Economic Growth and Regional Convergence in Iran

يكي از موضوعات مهم قابل طرح در مدل هاي رشد اقتصادي فرضيه ي همگرايي است. به اين معني كه مناطق فقير با نرخ رشد درآمد سرانه ي بالاتري نسبت به مناطق ثروتمند، تمايل به حركت به سمت تعادل بلندمدت دارند. فرضيه ي همگرايي شامل دو نوع همگرايي بتا و سيگما است. پژوهش حاضر اين فرضيه را براي استان هاي ايران در سال هاي 1379 تا 1386، بررسي مي كند. نتايج به دست آمده وجود همگرايي بتا در بين استان هاي ايران را تاييد مي كند. اما، نتايج براي همگرايي سيگما نشان دهنده ي نبود اين نوع همگرايي در بين استان هاي ايران است. به اين معني كه پراكندگي درآمد سرانه در بين استان-هاي ايران در اين سال ها افزايش پيدا مي كند. مهاجرت داخلي يكي از عواملي است كه مي تواند بر رشد اقتصادي استان ها و درنهايت،‌ بر همگرايي بين آن ها اثرگذار باشد. بنابراين، در اين تحقيق اثر مهاجرت بين استاني بر همگرايي درآمد سرانه ي بين آن ها نيز بررسي شده است. نتايج نشان مي دهد خالص ورود مهاجرت رابطه ي مستقيم با رشد توليد سرانه ي استان ها دارد و با وارد كردن متغير خالص ورود مهاجرت به معادله ي همگرايي، ضـريـب بتـا افزايـش پيدا مي كـند كه نشان دهنده ي اثر منفي مهاجرت بر همگرايي در بين استان هاي ايران است. بنابراين، مهاجرت شكاف بين استان ها را افزايش مي دهد.

Convergence hypothesis includes two types of beta and sigma. In this study, we examine convergence hypothesis among Iran’s provinces and discuss the effect of internal net migration in that context since 2000 to 2007. The results indicate that poor provinces grow faster than rich ones and there is beta convergence in Iran. About sigma convergence, we found that the dispersion of GDP per capita increase among these provinces over the years. Immigration is one of the factors that could influence economic growth of provinces and convergence among them. The results show a direct relationship between net immigration and per capita GDP growth of provinces. When the variable of net migration is included into convergence equation, it increases beta coefficient. So, net migration has a negative effect on convergence. Immigration flows more from the poor provinces to rich provinces and increases the gap among them.