بررسي همبستگي ابعاد كيفيت زندگي كاري پرستاران با برخي از ويژگي‌هاي جمعيت‌شناسي در بيمارستان‌هاي دولتي شهر زنجان

Correlation dimensions of quality of work life of nurses and demographic characteristics

مقدمه: پرستاران اغلب از ميزان كار زياد، كار در گردش و تنش شغلي شكايت دارند. اين مشكلات سبب كاهش كيفيت زندگي كاري، فرسودگي و در نهايت ترك خدمت مي‌شود. هدف از اين پژوهش تعيين همبستگي ابعاد كيفيت زندگي كاري پرستاران با برخي از ويژگي‌هاي جمعيت‌شناسي در بيمارستان‌هاي دولتي شهر زنجان 1388 مي‌باشد. روش: در اين پژوهش توصيفي - همبستگي، تعداد 390 نفر از پرستاران شاغل در بيمارستان‌هاي دولتي شهر زنجان به روش سرشماري انتخاب و شركت كردند. ابزار پژوهش پرسشنامه دو قسمتي جمعيت‌شناختي و «كيفيت زندگي كار پرستاري» بود. اين ابزار در چهار زيرمقياس جهت بررسي كيفيت زندگي كاري پرستاري شامل 1- زندگي كاري - زندگي خانگي 2- برنامه كاري 3- زمينه كاري 4- دنياي كاري است كه به صورت طيف لايكرت مطرح شده است. اندازه‌گيري اعتبار از طريق اعتبار محتوا و پايايي از طريق آلفاي كرونباخ (در ابعاد مختلف پايايي 88/0-56/0) نشان‌دهنده اعتبار و پايايي مقياس مي‏باشد. داده‌ها توسط پرسشنامه جمع‌آوري و به وسيله نرم‌افزار SPSS v.11.5 تجزيه و تحليل گرديدند. تحليل اطلاعات در دو بخش آمار توصيفي و آمار استنباطي ارايه شده است. آمار توصيفي جداول توزيع فراواني و جداول دو بعدي و آمار استنباطي نيز روابط بين متغيرها در قالب آزمون ضريب همبستگي را تبيين مي‌كند. يافته‌ها: تعداد پرستاران زن 5/90% و پرستاران مرد 5/9%، 84% از پرستاران در گروه سني كمتر از 40 سال و 6/75% از آنان مجرد بودند. به علاوه، يافته‌ها نشان داد نتايج به دست آمده از بررسي همبستگي بين ابعاد كيفيت زندگي كاري پرستاران حاكي از اين است كه بين كيفيت «زندگي كاري - زندگي خانگي» و كيفيت «زمينه كاري» همبستگي معنادار منفي (46/0-=r) وجود دارد. از طرف ديگر، بين كيفيت «دنياي كاري» و كيفيت «زمينه كاري» همبستگي معنادار مثبت و قوي (66/0=r) وجود دارد. نتيجه‌گيري: عدم اختيار كافي در تصميم‌گيري در انجام وظيفه، عدم برقراري تعادل بين زندگي خانوادگي و كاري و عدم ارتقاي شغلي مشكلات مطرح شده پرستاران بود. اين يافته‌ها اطلاعاتي را براي سياست‌گذاران پرستاري فراهم مي‌سازد.

Introduction: Nurses complain from high workload, shift rotation and job stress. These problems cause low quality of work life, exhaustion and ultimately leaving job. The aim of this study was to determine the correlation dimensions of quality of life of nurses and some demographic characteristics in Zanjan hospitals in 2004. Methods: In this descriptive-correlation study, 390 (all nurses in Zanjan hospitals) nurses were participated. Instrument was in two parts demographic and "Quality of Work Life Nursing" with four likert subscales: 1.work life/home life, 2. work design, and 3. work context and 4.work world. Validity of the instrument was measured by content validity Index and reliability by alpha Cronbach (r=0.88). Data were collected by questionnaire and analyzed by using SPSS v.11.5. Results: Results showed that %90.5 of nurses were female and %9.5 male. %84 of nurses were under 40 years age range and %75.6 was single. In addition, results showed that there is a negative correlation between work life/home life and work world (r=-0.46). However, results showed a positive correlation between work world and work context (r=0.66). Conclusion: Lack of autonomy to decision making, providing balance between family and work life, job promotion were the problems of nurses. These finding can help policy makers of nursing.