بررسي تطبيقي «شهرگريزي» و «بدوي گرايي» در شعر سهراب سپهري و عبدالمعطي حجازي

A Comparative Study of Primitivism & City Estrangement in Sepehri and Hijazi ‘s Poetry

در گستره شعر شهر گفته مي شود ظهور «شهرسروده »هاي نو در ادبيات جهان و ازآن ميان در ادبيات فارسي و عربي متاثر از ادبيات غرب است. ادبيات فارسي و عربي پيوندي ديرينه داشته اند؛ در دوران معاصر نيز تعامل ميان اين دو همچنان ادامه يافته است. جستار حاضر به بررسي تطبيقي شهرسروده هاي سهراب سپهري در ادب پارسي و احمد عبدالمعطي حجازي در ادب عربي مي پردازد. اين پژوهش، پس از گذري كوتاه بر زندگي و شعر سهراب سپهري، طبيعت سراي برجسته ايران، و با بيان مختصري از زندگي احمد عبدالمعطي حجازي، شاعر برجسته مصري، در آغاز به معرفي اجمالي بدوي گرايي و اصول و مباني مطرح در آن مي پردازد و سپس با مطالعه جهت گيري سهراب سپهري و عبدالمعطي حجازي، نسبت به شهر و روستا، تبلور و نمود بدوي گرايي و ويژگي هاي مكتب رمانتيسم در شعر دو شاعر بررسي خواهد كرد. مهم ترين ابعاد مورد توجه در گستره انديشه هاي مطرح در سروده هاي دو شاعر عبارت اند از اظهار غربت و اندوه به دليل ازميان رفتن گذرگاه روستا، نكوهش شهر و مظاهر مدنيت موجود در آن، ستايش روستا به عنوان زادگاه نخستين نوع بشر و خانه و كاشانه اي كه از ديرگاه شوق وصالش را داشته اند، و آرمان سياحت و سفر درقالب سفر واقعي يا خيالي؛ بخش پاياني مقاله نيز به بيان چگونگي نمود بدوي گرايي و رمانتيسم در انديشه دو شاعر اختصاص يافته است.

The contemporary Persian and Arabic literature have an old relationship and in this age and the same relationship is also said about city poetry domain .Seemingly the appearance of new city songs in world literature including Persian and Arabic literature is affected by Western literature. The present research compares Sohrab Sepehri ‘s city songs in Persian literature and Ahmad Abd al- Mo’ti Hijazi’s songs of the same motif in Arabic literature. To conduct a comprehensive study, and after a brief explanation around two poets ’life and poetry as well as about the theme of primitivism and romanticism and their principles ,the paper reviews Sepehri and Hijazi’s poetry in this fields and studies their tendency towards primitivism and romanticism . The most important dimensions which are notable in the poetry or life domain of both poets are as follows: expression of regret and nostalgia due to the loss of the countryside innocence , reproaching city and its urbaneness image, worshipping countryside and the first man home land where man has been longing for during all ages and the desire of having real or imaginative journey . The last part of the research is devoted to the poetic characteristics of explanation and description of primitivism and romanticism in both poets’ poetry