اثرات اسانس هاي اسطوخودوس و آويشن شيرازي روي بازدارندگي تخمريزي و كاهش جمعيت حشرات كامل نسل F1 سوسك چهارنقطه اي حبوبات Callosobruchus maculatus (F.)

Effect of Essential Oils of Lavandula angustifolia and Zataria multiflora onInhibition of Reproduction and Progeny Production of Callosobruchus maculatus (F.)

اثرات اسانس هاي اسطوخودوس ((Lavandula angustifolia Mill و آويشن شيرازي (Zataria multiflora Boiss) روي بازدارندگي تخمريزي و كاهش جمعيت حشرات كامل نسل F1 سوسك چهارنقطه اي حبوبات Callosobruchus maculatus مورد بررسي قرار گرفت. پرورش حشرات و انجام آزمايشات در شرايط دمايي C?1±29، رطوبت نسبي 5±60 درصد و تاريكي انجام گرفت. اسانس ها به روش تقطير با آب استخراج شدند. با افزايش غلظت اسانس ها، ميزان تخم ريزي حشرات و جمعيت حشرات كامل نسل F1 كاهش يافت. نتايج تجزيه رگرسيون بين ميزان تخم ريزي و غلظت اسانس ها نشان داد كه رابطه منفي و معني داري بين اين دو متغير وجود داشت. رابطه مشابهي بين جمعيت حشرات كامل نسل F1 و غلظت اسانس ها نيز بدست آمد. مقايسه شيب خطوط نشان داد كه اسانس اسطوخودوس نسبت به اسانس آويشن شيرازي در كاهش ميزان تخمريزي و جمعيت حشرات كامل نسل F1 سوسك چهارنقطه اي حبوبات موثرتر بوده است. براساس نتايج حاصل از آناليز شيميايي اسانس ها توسط دستگاه GC-MS، تيمول (55 درصد)، لينالول (8/37 درصد) و p-سيمن (2/7 درصد) تركيبات اصلي اسانس آويشن شيرازي و لينالول (8/42 درصد)، 1، 8-سينيول (4/23 درصد)، روزفوران اپوكسايد (14 درصد)، منتون (8/6 درصد)، ايزومنتول (2/5 درصد) و ترانس-دي هيدروكاروون (3/4 درصد) تركيبات اصلي اسانس اسطوخودوس بودند. با توجه به نتايج حاصل از اين بررسي به نظر مي رسد اسانس گياهان مذكور ‌به‌عنوان بازدارنده تخمريزي و كاهش دهنده جمعيت حشرات كامل نسل F1 سوسك چهارنقطه اي حبوبات مناسب باشند.

Inhibitory effects of Lavandula angustifolia and Zataria multiflora essential oils were evaluated on reproduction and F1 progeny production of Callosobruchus maculatus. Insect’s culture and bioassays were conducted at 29 ±1?C, 60±5% RH and dark condition. Essential oils were taken by hydrodistilation. The results indicated that there was a negative and significant linear relationship between reproduction of beetles and oil concentration. Similar relationship was found between F1 progeny and oil concentration. Comparison of regression slopes showed that L. angustifolia oil was more effective than Z. multiflora oil on reproduction and F1 progeny population. The essential oils analysis by GC-MS showed that the main compounds of Z. multiflora oil were Thymol (55%), Linalool (37.8%) and p-Cymene (7.2%) and those of L. angustifolia oil were Linalool (42.8%), 1, 8-Cineol (23.4%), Rosefuran epoxide (14%), Menthone (6.8%), Isomenthol (5.2%) and Dihydro carvone (trans) (4.3%). The results indicated that these essential oils especially L. angustifolia oil might be suitable alternatives for stored products protection against C. maculatus.