بررسي اثر كودهاي زيستي بيوسولفور و نيتروكسين و پليمر سوپرجاذب بر رشد، عملكرد و كميّت اسانس گياه دارويي ريحان

Effect of Biological Fertilizers of Biosulfur, Nitroxin and Super Absorbent Polymer on Growth, Yield and Essential Oil Content of Sweet Basil (Ocimum basilicum L.)

ريحان (Ocimum basilicum L.) از گياهان دارويي و معطّر ارزشمندي است كه پيكر رويشي آن حاوي اسانس است. اسانس اين گياه كاربرد وسيعي در صنايع دارويي، غذايي و آرايشي و بهداشتي دارد. اين پژوهش به منظور بررسي اثر كودهاي بيوسولفور، نيتروكسين و پليمر سوپرجاذب و اثرات متقابل آن ها بر عملكرد و كميّت اسانس ريحان در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي به صورت يك آزمايش گلداني انجام گرفت. پيكر رويشي گياهان در زمان تمام گُل برداشت و شاخص هاي مربوط به عملكرد آن مورد ارزيابي قرار گرفت. پس از خشك شدن نمونه ها در سايه، اسانس آن ها توسط كلونجر و با روش تقطير با آب استخراج گرديد و بازده اسانس به روش حجمي-وزني و وزني-وزني اندازه گيري شد. نتايج اين آزمايش نشان داد كه بين تيمارها به لحاظ وزن خشك اندام هوايي در سطح 1% اختلاف معني دار وجود داشت و بيشترين عملكرد مربوط به تيمار (بيوسولفور+نيتروكسين+سوپرجاذب) بود. در ميزان اسانس استحصالي به لحاظ حجمي اختلاف معني داري مشاهده نشد، امّا از نظر وزني بين تمام تيمارها اختلاف معني دار وجود داشت و تيمار (بيوسولفور+نيتروكسين) داراي بالاترين ميزان بود كه احتمالاً به دليل اختلاف در اجزاي تشكيل دهنده و وزن مخصوص اسانس ها مي باشد.

Sweet Basil (Ocimum basilicum L.) is one of the most popular medicinal plants that containing essential oil. Essential oil of this plant has been utilized extensively in the food, pharmaceutical and cosmetics industries. In this study, a pot experiment was conducted to evaluate the effect of biological fertilizers of biosulfur, nitroxin and super absorbent polymer and their interactions on the growth and essential oil content of sweet basil (Ocimum basilicum L.) in the randomized complete block design (RCBD). Aerial parts of plants were harvested at full bloom and evaluated their yield index. All material were air-dried in the shade and subjected to hydrodistillation by Clevenger type apparatus. The results of this study showed that there was a significant difference among the treatments in terms of dry herbage weight at 1% level. The highest yield was obtained in (biosulfur+nitroxin+super absorbent). There was no significant difference in essential oil content according to v/w, but there was the significant difference between treatments in terms of w/w. The highest oil content (w/w) was observed in biosulfur+nitroxin treatment. These differences are probably due to variation in the constituents and specific gravity of the oils.