فرهنگ و مهندسي فرهنگ

Culture and Cultural Engineering

انسان به عنوان موجودي اجتماعي، داراي نظام فرهنگي است وتنها انسان است‌ كه قادر به فرهنگ‌سازي است. فرهنگ داراي دو بعد مادي و غيرمادي است. و در معناي خاص، شامل امور غيرمادي و شناختي است. جامعه‌پذيري داراي سازوكار فراگيري است كه ‌به‌ انتقال، نهادينه ‌شدن وماندگاري باورها، ارزش‌ها، هنجارها و آداب و رسوم اجتماعي ياري مي‌رساند. گرچه فرهنگ موضوعي شناختي و ذهني است و همانند امور مادي و يا عيني به راحتي نمي‌توان آن را دستكاري كرده و يا تغيير داد، اما فقدان و يا ضعف مديريت در اين حوزه مي‌تواند به نوعي به از هم گسيختگي فرهنگي منجر شود. در اين صورت، نهادهاي متولي فرهنگ و جامعه‌پذيري فرهنگي دچار نوعي روزمرّگي مي‌شوند. نتيجه طبيعي چنين وضعيتي، تعارض در عرصه فرهنگي كشور و بحران هويت اجتماعي است. نهادهاي متولي فرهنگ، از طريق جامعه‌پذيري در پي نهادينه‌ كردن، حفظ و انتقال فرهنگ و باورها، ارزش‌ها و رفتارهاي فرهنگي مي‌باشند. در جامعه اسلامي ما، نظام جامعه‌پذيري تحت تاثير شرايط جهاني، ملّي، مذهبي، قومي و نژادي در چهارچوب حفظ و حراست از باورها و ارزش‌ها شكل مي‌پذيرد. ارزش‌ها و رفتارهاي متعارض ناشي از اين كانون‌هاي متعدد، و نيز تنوع نهادهاي متولي فرهنگ و نظام جامعه‌پذيري در جامعه، زمينه ساز بحران هويت، تعارض، ارايه الگوهاي نادرست و متعارض با آموزه‌هاي ملّي، بومي و ديني خواهد بود. از اين ‌رو، مديريت ‌فرهنگي ومهندسي‌ فرهنگ در جامعه ضرورت مي‌يابد تا از طريق آن، با رويكردي علمي به بررسي عملكرد نهادهاي متولي فرهنگ، كاركرد و ميزان تاثيرگذاري آن‌ها در جامعه پرداخت و نيز ميزان هماهنگي دروني، و سازگاري آن‌ها با هويت تاريخي، ملّي و ديني جامعه ايران را باز شناساند.

Human as a social being enjoys cultural system. Human beings are the only creatures being able to make cultures. Culture has two dimensions: material and non-material and, in a special sense, includes non-material and cognitive things. The socialization process consists of a far-reaching mechanism which contributes to transferring, institutionalization, and durability of social beliefs, values, norms, customs and practices. Although culture is a cognitive and subjective matter and – unlike material or concrete affairs – cannot be easily manipulated or changed, a lack or weakness of management in this domain may lead to a kind of cultural dissolution. In this case, the organizations responsible for culture and cultural socialization would suffer dailiness. The natural outcome of such a condition is a crisis of social identity and a conflict in the cultural arena of the society. The organizations responsible for cultural affairs seek to institutionalize, preserve and transmit the culture, beliefs, and the cultural values and behaviors through socialization. In our Islamic society, the formation of socialization system is influenced by universal, national, religious, ethnic and racial conditions, and is formed in terms of preservation and protection of beliefs and values. Conflicting values and behaviors stemming from these various origins, and the diversity of the institutions responsible for culture and socialization would prepare the ground for identity crisis, conflict, offering improper models not consistent with national, local and religious doctrines. Thus, cultural management and cultural engineering become necessary in the society and, it is through them that we may investigate – with a scientific approach – the function of the institutions responsible for culture, their efficiency, and the degree of their effectiveness in society, recognizing their internal consistency and their compatibility with the historical, national, and religious identity of Iranian society.