سنگ شناسي متابازيت هاي جنوب عروسان (شمال شرق استان اصفهان)

Petrology of metabasites in the south of Arousan, northeastern Isfahan province

در جنوب عروسان در محدوده كوههاي چاه پلنگ و معراجي، واحدهاي سنگي متاگابرو، متابازالت و متادياباز همراه با سنگهاي دگرگوني پاليوزوييك زيرين رخنمون دارند. برخي از ويژگيهاي كاني شناسي و ژيوشيميايي واحدهاي متابازيتي در دو ناحيه كوه چاه پلنگ و كوه معراجي شباهت نزديكي به يكديگر دارند. كانيهاي فلدسپار، آمفيبول، بيوتيت، اسفن، اپيدوت، كلريت ± كلسيت در متابازيت هاي كوه معراجي يافت مي شوند. در ناحيه چاه پلنگ، متاگابروها و متاديابازهايي ديده مي شود كه شباهت كاني شناسي و ژيوشيميايي نزديكي به متابازيت هاي كوه معراجي دارند. واحدهاي ولكانيك در زير متاگابروها قرار گرفته اند و عمدتاً از پلاژيوكلاز، بيوتيت، اسفن، سانيدين، كلريت، اپيدوت و اكسيدهاي آهن تشكيل يافته اند. درون متاولكانيك ها و در مجاورت متاگابروهاي اين ناحيه دايك هاي برجسته اي وجود دارد كه تركيب كاني شناسي مشابهي با متاولكانيك ها دارد. دايك هاي آمفيبوليتي از آمفيبول، پلاژيوكلاز و بيوتيت هاي كشيده شده، تشكيل يافته اند. متابازيت ها تفريق محدودي از خود نشان مي دهند. تركيب متابازيت هاي كوه معراجي، بازالت و تراكي بازالت مي باشد و بازالت و تراكي بازالت نيز تركيب متابازيت هاي چاه پلنگ است. ماهيت ماگماتيسم نواحي چاه پلنگ و كوه معراجي مانند ماهيت ماگماتيسم پاليوزوييك رخ داده در ساير نقاط ايران غالباً ماهيت آلكالن تا تحوّلي داشته و در اثر فعّاليتهاي كششي از ذوب درجه پايين يك گارنت- اسپينل پريدوتيت تشكيل گرديده اند. ضمن اين كه فرآيندهاي دگرگوني به آنها ماهيت آمفيبوليت و شيست سبز بخشيده ولي آثار و ويژگيهاي سنگ آذرين اوليه قابل تشخيص است.

Metagabbro, metadiabase and metabasalt of the Chah Palang and Meʹraji mountains associated with Lower Paleozoic metamorphites are situated in the south of Arousan. Metabasites of these areas are relatively similar in terms of mineralogy and geochemical characteristics. Rock-forming minerals of the Meʹraji metabasites are feldspar, amphibole, biotite, sphene, epidote, chlorite ± calcite. Metagabbro and metadiabase of the Chah Palang area are similar to the Meʹraji metabasites in mineralogy and geochemistry. Volcanic rocks are overlain by metagabbros and consist of plagioclase, biotite, sphene, sanidine, chlorite, epidote and iron oxides. The rigid dykes, which are found in the volcanic units are associated with metagabbros and mineralogically are similar to the metavolcanics. Amphibolitic dykes are composed of amphibole, plagioclase and biotite with preferred orientation. Metabasites show limited range of differentiation. Meʹraji metabasites are basalt and trachy-basalt in composition, whereas the Chah Palang ones present basalt and trachy-basalt composition. Similar to metabasites of the other parts of Iran, the studied basic rocks demonstrate alkaline to transitional chemical characteristic and are formed in an extensional environment by low-degree partial melting of a garnet-spinel peridotite. Metamorphic episodes have changed the studied rocks to amphibolite and greenschist, but the primitive igneous textures are preserved.