ساختارهاي حلقوي و كانه زايي مس در كمربند مس پورفيري كرمان، جنوب شرق ايران

Ring structures and copper mineralization in Kerman porphyry copper belt, SE Iran

در اين پژوهش نقش تعدادي از ساختارهاي حلقوي در گسترش (توزيع) كانسارهاي مس پورفيري در كمربند مس پورفيري كرمان مورد بحث و بررسي قرار گرفته است. ساختارهاي حلقوي در منطقه مطالعاتي داراي اشكال حلقوي يا بيضوي بوده كه تا حدودي از روي تصاوير ماهواره اي قابل شناسايي اند. در اين مطالعه، تصاوير چند طيفي لندست جهت تشخيص ساختارهاي حلقوي مورد استفاده قرار گرفته است. مراحل اصلي تشخيص حلقه ها عمدتاً بر اساس خصوصيات حلقوي آنها بر روي تصاوير ماهواره اي است. ساختارهاي حلقوي داراي ارتباط مكاني با واحدهاي تكتونيكي منطقه مي باشند و به دو نوع اصلي ديده مي شوند: ساختارهاي حلقوي با ابعاد بزرگ و حلقه هاي كوچك. كانه زايي همراه با اين ساختارها در منطقه مطالعاتي عمدتاً شامل كانسارهاي مس پورفيري و كانسارهاي رگه اي فلزات پايه مي باشند. ارتباط محسوسي بين حلقه هاي بزرگ و كانه زايي مشاهده مي شود. اين حلقه هاي بزرگ تقريباً تمام كانسارها و نشانه هاي معدني مس پورفيري در بخش جنوبي كمربند مس كرمان را در بر گرفته اند. به نظر مي رسد كه حلقه هاي كوچك اثرات بيروني توده هاي نفوذي ( و احتمالاً پورفيري) باشند كه در سطح زمين به صورت حلقوي پديدار گشته اند. به نظر مي رسد كه تشكيل حلقه هاي بزرگ وابسته به عوامل پوسته اي در زمين نباشد؛ اگرچه سازوكار تشكيل آنها به خوبي شناخته شده نيست. اما آرايش حلقه هاي بزرگ در اطراف لبه يك ناهنجاري برجاي مثبت، مبين نقش احتمالي اين ناهنجاري در تشكيل آنهاست. اين موضوع همچنين بر روي نقشه ضخامت پوسته اي منطقه، قابل تشخيص است و مي تواند مربوط به بالا آمدن يك زبانه جبه اي در زير آن منطقه باشد. اين تحقيق مي تواند به عنوان عاملي در ارتقا و اصلاح دانش ما در زمينه ارتباط عوامل ساختاري و كانه زايي مس در منطقه مطالعاتي بسيار كارآمد باشد.

The role of some ring structures in the distribution of porphyry copper deposits in south Kerman porphyry copper belt is discussed. In the study area, ring structures are circular or elliptical shaped features which are partly recognized on satellite images. In this study, Landsat multispectral images were used to identify ring structures in the area. The rudimentary identification stages of the circles were mainly based on their circular characteristics on the images. These structures match with the regional tectonic features and can be seen mainly in two types; namely, large-magnitude and small scale circles. The associated mineralization in the study area is mainly porphyry Cu and vein type base metal sulfide deposits. There is a sensible relationship between the large circles and mineralization. These circles have encompassed almost entire Cu deposits and prospects in south part of Kerman porphyry copper belt. The small circles seem to be external traces of (porphyritic) intrusive bodies that appear on surface as small circles. Formation of the large circular structures do not appear to be related to the external processes and there is no clear indication of how they came into existence but, their arrangement around the edges of a positive residual anomaly area shows the probable role of this anomaly in their formation. This matter is also recognized on the generalized crustal thickness map of the region in which an updoming of the upper mantle is observed. This study can improve our collective knowledge for copper exploration in this region.