ارزيابي سطح توسعه يافتگي مناطق روستايي شهرستان سبزوار با تلفيق روش‌هاي تحليل عاملي و تاكسونومي

Assess the level of development in rural areas of sabzevar county with combination of factor analysis techniques and taxonomy

شناخت درجه‌ توسعه‌‌يافتگي مناطق مختلف و بررسي و مقايسه‌ سطح برخورداري آن‌ها‌ به منظور برنامه‌ريزي نواحي روستايي امري ضروري است. طرح‌ريزي الگوهاي تحليل مكاني با روش‌ها و الگوهاي متفاوتي صورت مي‌پذيرد. اين الگوها به دليل ساختار اطلاعاتي آن‌ها از يك سو و پيچيدگي‌ها، محدوديت‌ها و ويژگي‌هاي اجتماعي- اقتصادي نواحي از سوي ديگر، خطاهاي آماري سطوح توسعه يافتگي را براي برنامه‌ريزان به وجود مي‌آورند. در اين مقاله تلاش شده با استفاده از تكنيك تحليل عاملي، هم‌خطي بين شاخص‌ها حذف و شاخص‌هاي اوليه به تعداي فاكتور يا عامل خلاصه‌ گردد و سپس با استفاده از تكنيك تاكسونومي عددي، درجه‌ توسعه ‌‌يافتگي مناطق روستايي شهرستان محاسبه‌گردد. يافته‌هاي اين مطالعه نشان مي‌دهد كه استفاده از دو تكنيك تحليل عاملي و تاكسونومي عددي باعث شده تا نتايج حاصله با واقعيت‌هاي موجود در عرصه‌ روستايي شهرستان، تطبيق بيشتري داشته باشد. به لحاظ سطح توسعه يافتگي در محدوده‌ مورد مطالعه، درسطح دهستان، دهستان‌هاي باشتين و كوه‌همايي با درجه توسعه يافتگي388/0و947/0به ترتيب برخوردارترين و غير برخوردارترين مناطق روستايي هستند. با توجه به يافته‌هاي تحقيق، راهكارهايي شامل توسعه و گسترش خدمات رفاهي و عمراني، سياست عدم تمركز در ارايه‌ خدمات روستايي، ارتقاي ظرفيت‌هاي توليدي و اشتغال در مناطق روستايي و غيره براي ارتقاي سطح برخورداري مناطق روستايي محروم پيشنهاد شده است

Understanding of developing degree in regions and comparing the level of their entitlement to planning for rural areas is essential. Analysis of spatial patterns with planning methods and different models takes place. These patterns because the data structure on one hand and traits, limitations and social characteristics - economic regions of the other statistical errors for the level of development planners created sets. This paper will attempt to use factor analysis techniques tension between indicators and remove the initial index number or operating factors are summarized and then using numerical taxonomy techniques developing degree calculated in rural area of Sabzevar County. Findings indicate that the use of two technique in numerical taxonomy and factor analysis has caused the results with the existing realities in the field of rural city is more adapted. In terms of level of development within the study district level, Bashtin and Kohhomaie municipalitiesʹ with degree of development of 0.388 and 0.947 are respectively the most profit and non-profit in rural areas. Considering the research findings, strategies include the development of welfare services and development, lack of policy focus on rural services, production capacity and employment promotion in rural areas and more rural areas to promote denied having been proposed.