تحليل شاخص‌هاي آسيب‌پذيري مسكن در برابر بلاياي طبيعي و رتبه‌بندي مناطق شهر مورد مطالعه: مناطق شهر اصفهان

Analyzing the vulnerability indices of urban housing against naturaldisasters and ranking city zones (Study case: Isfahan Zones)

گستره جغرافيايي ايران از نظر احتمال وقوع حوادث طبيعي، يكي از آسيب‌پذيرترين بخش‌هاي كره زمين است كه هر ساله وقوع اين حوادث موجب خسارت‌هاي جاني و مالي فراوان مي شود و گستره‌هاي شهري نيز همواره تجربه تلخي از بروز اين گونه بلايا داشته اند و به نظر مي‌رسدكه برنامه‌ريزي جهت مصون‌سازي هر چه بيشتر مساكن شهري ضرورت دارد. با توجه به اين مهم، هدف پژوهش حاضر شناسايي وضعيت آسيب‌پذيري مساكن شهر اصفهان در برابر خطر بلاياي طبيعي و رتبه‌بندي مناطق شهر، از نظر آسيب‌پذيري مي‌باشد. نوع تحقيق به صورت پيمايشي، تحليلي و مبتني بر مشخصات كمّي و كيفي مساكن شهر اصفهان است.جامعه آماري مساكن شهر اصفهان و روش و طرح نمونه‌برداري به صورت نمونه‌برداري احتمالي مي‌باشد. مساكن مناطق14گانه شهر اصفهان به عنوان حوزه آماري انتخاب گرديد. و پس از جمع‌آوري داده‌هاي مورد نياز پايگاه اطلاعاتي لازم در محيط نرم افزاري SPSS تشكيل گرديد. در ادامه به منظور تحليل آسيب‌پذيري ازضريب همبستگي و مدل رگرسيون چندمتغيره استفاده گرديد تا رتبه بندي آسيب‌پذيري مساكن تعيين گردد. در نهايت با مقايسه آسيب‌پذيري وضع موجود در مناطق14گانه شهر، مناطق از نظر آسيب‌پذيري مساكن طبقه‌بندي گرديد. نتايج حاصل از پژوهش نشان مي‌دهد: 1- ميزان آسيب‌پذيري مساكن شهر در برابر خطربلاياي طبيعي زياد است. 2- با توجه به آزمون رگرسيون، ضريب تعيين(R. Square) بين دو متغير«وضعيت كمّي و كيفي مساكن» در هر منطقه شهري و«آسيب‌پذيري در برابر بلاياي طبيعي»65درصد است كه با سطح اطمينان99درصد اين رابطه معنادار است. يعني آسيب‌پذيري در برابر بلاياي طبيعي تنها65درصد تغييرات ايجاد شده در متغير وابسته را پيش‌بيني مي‌كند. 3- براساس تحليل كليه متغيرها ميزان آسيب‌پذيري مساكن براي كل شهر و نيز به تفكيك مناطق به دست آمد كه به ترتيب مناطق1،3،4و8 آسيب‌پذيرترين مناطق شهر مي‌باشند.

Iranʹs geographical scope is one of the most vulnerable ports of the earth from the view of happening natural incidents probability and the occurrence of these incidents causes lot of physical and financial damages every year so that the urban scopes have also experienced these unpleasant disasters frequently. It seems that planning for making the city housing safer is necessary. With respect to this important issue, the aim of the present survey is to identify the vulnerability status of Isfahan housings against the danger of natural disaster and rank the city zones from the view of vulnerability. The research method is measuring- analytic based on the quantitative and qualitative characteristics of Isfahan housings. Statistical universe is Isfahan housing and the method and plan are as probability sampling. Isfahan fourteen fold zones housings were selected as the statistical scope, After collecting the required data, a necessary database was formed on SPSS software environment. Then, in order to analyze vulnerability, correlation coefficient and regression model of multivariable were applied to determine the ranking of housings vulnerability. Finally, the zones were classified from the view of housing vulnerability by comparing the present condition in fourteen fold zomes of the city. The result of this survey show that:1. The vulnerability rate of city housings against the danger of natural disasters are high.2. With respect to regression test , R . Square between two variables, "housings qualitative and quantitative condition" in each urban district and " vulnerability to the natural disasters" is %65 that this relationship is significant with a confidence level of %99, that is the vulnerability to the natural disasters only forecasts %65 of the changes made in the dependent variable.3. Based on the analysis of all variables, the vulnerability rate of the housing obtained for the whole city and also as separated zones in which the zones 4,3,1,8 are the most vulnerable zones of the city, respectively.