فطرت در انديشه ابن عربي

Primordial Nature in the Viewpoint of Ibn Arabi and Its Connection with Faith in Existence of God

چكيده: مسيله فطرت و به‌تبع آن خداشناسي و خداگروي فطري مسيله‌اي ديرباز در انديشه ديني است. در سنت اسلامي مي‌توان به افرادي همچون علامه مجلسي و شهيد مطهري و در سنت مسيحي به افرادي همچون كالون و پلانتينگا اشاره كرد. ابن عربي يكي از مهم‌ترين متفكران و نظريه‌پردازان در اين عرصه است. او در مقام پاسخ به پرسش‌هاي حكيم ترمذي بحث مفصلي را درباره فطرت به‌صورت عام و فطرت انسان به‌صورت خاص در كتاب فتوحات مكيه مطرح كرده است. از نظر او فطرت انسان را، از حداقل چهار حيثيت وجود‌شناختي مي‌توان مورد مداقه قرار داد كه بر‌اساس هريك از اين چهار جنبه حكم خاصي در مورد فطرت حاصل مي‌شود. او با استفاده از آيات فطرت و ميثاق و نيز روايت مشهور از حضرت رسول(ص) مبني بر تولد هر كودكي براساس فطرت، معتقد است كه انسان داراي خداشناسي و خداگروي فطري است. تحليل او از فطرت يك تحليل عرفاني و در سازگاري با نظام عرفاني اوست

The issue of primordial and consequently the issue of theology and natural God-worshiping is a longstanding issue in religious studies. In this regard, in the Islamic tradition, one may refer to Allama Majlesi and Ayatollah Motahari and in Christian tradition to Calvin and Plantinga. Ibn Arabi is a renowned theoretician in this field. In his answers to Tarmazi, he writes in detail on nature and manʹs primordial nature in his book Fotuhat Makiyeh. In his viewpoint, ontologically, manʹs primordial nature can be studied from four perspectives. On the basis of the Quranic versus on primordial nature as well as a tradition handed down from the holy Prophet of Islam, he concludes that man enjoys a natural theology and God-worshiping disposition. As a result he offers a number of creedal and jurisprudential decrees. One of them is that the children of infidels on the basis of their primordial nature remain Muslims and hence are not punished. His analysis of primordial nature is mystical and is compatible with his mystical system.