محيط رسوبي و برخاستگاه ماسه‌سنگ هاي سازند آب حاجي در برش‌هاي چشمه بخشي و سرتخت شتران، بلوك كلمرد، ايران مركزي

Sedimentary Environment and Provenance of Ab-Haji Sandstones in Cheshmeh Bakhshi and Sartakht-e-Shotoran Sections, Kalmard Block, Central Iran

در اين مطالعه به بررسي محيط رسوبي، برخاستگاه و جايگاه زمين ساختي ماسه‌سنگ‌هاي سازند آب حاجي (ژوراسيك پيشين) در برش‌هاي چشمه بخشي و سرتخت شتران، واقع در بلوك كلمرد پرداخته شده است. تجزيه و تحليل رخساره‌هاي رسوبي در اين برش‌ها حاكي از وجود سه مجموعه رخساره اي آواري شامل: رخساره‌هاي دشت دلتايي، رخساره‌هاي جلوي دلتا و رخساره‌هاي انتهاي دلتا و نيز دو رخساره كربناته مرتبط با سد است. نتايج حاصل از تجزيه مدال و داده‌هاي ژيوشيميايي به برخاستگاه زمين‌ساختي كراتون و چرخه مجدد و سنگ مادر رسوبي كوارتزي (حاصل چرخه مجدد رسوبي) اشاره دارند. همچنين استفاده از نمودارهاي تفكيكي جايگاه زمين‌ساختي حاشيه غيرفعال قاره اي را براي ماسه سنگ‌هاي آب حاجي نشان مي‌دهد. شاخص‌هاي شيميايي دگرساني(آلتراسيون) (CIA) و دگرساني پلاژيوكلاز (PIA) محاسبه شده، ميزان هوازدگي در منطقه منشا را متوسط تا شديد معرفي مي‌كند. اين امر با نتايج سنگ نگاري و تجزيه مدال ماسه‌سنگ ها مبني بر وجود شرايط آب و هواي مرطوب تا نيمه مرطوب همخواني دارد.

Determination of sedimentary environment, provenance and tectonic setting of Ab-Haji Formation sandstones (Lower Jurassic) have been carried out in Cheshmeh Bakhshi and Sartakht-e-Shotoran sections which are located in Kalmard Block. Facies analysis of sedimentary facies in mentioned sections implies three clastic faceis associations including delta plain, delta front and prodelta and two carbonate facies, relevant to bar. The obtained results from modal analysis and geochemical data point to cratonic tectonic setting and presence of qurtzose rocks in the source area in the course of recycling processes. Moereover, using the tectonic discrimination diagrams suggest that Ab-Haji sandstones have been deposited in a passive continental margin. The calculated chemical index of alteration (CIA) and the plagioclase index of alteration (PIA), based on major element oxides, denote moderate to intense weathering in the hinterland. This consequence is conformed with the modal analysis and petrographic evidence referring to humid and semi-humid climate.