بررسي عنصراصلي عقد از ديدگاه امام خميني(س) و آثار مترتب بر آن

A Study of the Main Element of Agd (Contract) as viewed by Imam Khomeini and its Consequences

: درعرصه روابط اجتماعي براي اينكه حقي، كه ريشه آن اراده شخص يا اشخاص باشد، به وجود آيد و موجودي به نام عقد تولد يابد؛ بي‌ترديد عناصري مانند قصد، رضا، اراده، ايجاب و قبول و مانند آن نقش جوهري و اساسي دارند. در اين راستا مراحل و منازلي مانند تصور، تصديق به فايده، شوق، رضا، اراده و غيره در درون آدمي طي شده و در نتيجه انشاي مفاد آن ادراك در امور اعتباري مي‌شود كه در اصطلاح فقه وحقوق «رضا» ناميده مي‌شود و ايجاد مفاد آن توسط اراده موجود شده «قصد انشا » نام دارد كه تمام واقعيت قرارداد با قصد باطني است و قصد باطني هم در صورتي مي‌تواند اثر حقوقي داشته باشد كه با كاشف خارجي و مبرز همراه شود و با ايجاب و قبول اعلام گردد. از فرمايشات مرحوم امام خميني(س) قابل استنباط است كه تمام هويت عقد به ايجاب موجب است و قبول، شانش تثبيت و تنفيذ آن چيزي است كه موجب با قصد انشا موجود كرده است. در اين مقاله، مباني و آثار اين نظريه مورد مداقّه و تتبع قرارگرفته است.

In the field of social relation in order to attain a right which is rooted in the free will of people, the notion of contract will come into being. It goes without saying that in this regard certain elements such as gasd (intention) rida (consent), iradah (will), ijab (offer) and gabul (acceptance) play the main role. In this line other stages such as tasawwur (concept), tasdig bi faideh (judgement) etc. should be passed and reach to the stage of consent and work out its content by the will which is called qasdi insha which takes place with inner intension, and inner intension can have a legal effect if it is associated with an external evidence and declared with affirmation. This article is an attempt to study Imam Khomeiniʹs views in this regard.