تامّلي در تحول موضوعي نثر فارسي (از آغاز تا قرن سيزدهم)

EXPLORING THE EVOLUTION OF PERSIAN PROSE CATEGORY (FROM BEGINNING THROUGH THIRTEENTH CENTURY)

بررسي تحوّل نثر از آن روي كه بازتابي از زمينه‌هاي اجتماعي، تاريخي و احوال شخصي نويسندگان و سير تحول علم و ادبيات است؛ ميتواند سودمند باشد. امّا پژوهش در اين زمينه دشواريها و ناهمواريهاي چندي نيز دارد. نخست اينكه آثار نوشتاري كه از گذشته به ما رسيده؛ همه آن چيزي نيست كه وجود داشته است و از اين روي بررسي ما استقرا تامي نخواهد بود. دوم اينكه در برخي از دوره‌ها، صد و پنجاه تا دويست نويسنده وجود دارد كه گاه هركدام آثار متنوعي دارند كه شرح آنها در حوصله اين گفتار نميگنجد و سوم اينكه در هر دوره، موضوعات مختلف – بيش و كم- در نثر وجود دارد. ولي در برخي دوره‌ها، به يك موضوع، توجه ويژه‌اي شده است كه انگيزه‌هاي آنها را كه ميتوانند غير زباني و غير ادبي باشند؛ ميبايست بررسي كرد. چنانكه در عصر مغولان و تيموريان به تاريخ نويسي توجه خاصي شده؛ يا در روزگار صفويان نگارش كتابهاي آييني رواج يافته است. ولي با همه اين دشواريها، نميتوان از جستجو، در آثار برجاي مانده از نثر كهن بازايستاد و يا نثر گذشته و معاصر را، گسسته از پيشينه آن بررسي كرد. از اين روي نگارنده كوشيده است دگرديسي متون نثر را با تكيه بر روند زنده و تاثيرگذار يا تاثيرپذير آن بكاود و كتابهاي هر دوره را طبقه‌بندي موضوعي كرده، با جدولها و نمودارها، بررسي آماري نمايد.

exploring the development of prose that reflects the backgrounds of its social, historical and personal evolution and science of writers and literature, can be beneficial. But research also has some difficulties and ruggedness. First, we have in the past written works, all is not what it has been there and the induction of our study was not inductive reasoning . Second, in some courses, one hundred and fifty to two hundred authors exist ,each has various works described in this article is beyond it. Third, in each period, different topics - more or less - in prose exist. However, in some courses, a subject has taken special attention which should examine their motivation that can be non-verbal and non-literary,. As the era of Mongol and Timurid, historians specially were paid attention , or in the Safavid era ritual books were prevailing . But with all these difficulties, could not overlook at the remains of the ancient prose or prose stopped past and contemporary,.Then Writtertried to explore transformation of the prose texts based on the life and influential approach and to classify each period books thematically, with tables and charts, to consider statistically.