بررسي رابطه زادآوري طبيعي بلوط ايراني با عوامل محيطي در جنگل هاي قلارنگ، استان ايلام

The Relationship Between Natural Regeneration Oak (Quercus Brantii) and the Environmental Factors in Ghalarang’s Forests, Ilam Province

بلوط از مهمترين گونه‌هاي درختي در جنگل‌هاي زاگرس بوده كه زادآوري طبيعي آن به ويژه در سال‌هاي اخير دچار اختلال شده است. هدف اين مطالعه بررسي زادآوري بلوط در رابطه با عوامل محيطي در قسمتي از منطقه حفاظت شده قلارنگ در شمال استان ايلام به مساحت تقريبي 100 هكتار بود. براي بررسي پوشش گياهي، روش آماربرداري به صورت تصادفي- سيستماتيك با ابعاد شبكه 200 100 و مساحت قطعه نمونه 20×20 متر انتخاب شدند. در مجموع 50 قطعه نمونه برداشت شد. براي آناليز داده ها از روش هاي آماري چند متغيره TWINSPAN و CCA استفاده شد. با استفاده از آناليز هاي چند متغيره 5 گروه گونه اكولوژيك در منطقه مورد مطالعه تفكيك شد. نتايج مربوط به زادآوري نشان داد كه از نظر زادآوري دانه زاد و شاخه زاد بلوط بين گروه هاي اكولوژيك اختلاف معني داري وجود دارد. زادآوري دانه زاد بلوط با عواملي چون ارتفاع از سطح دريا، جهت دامنه، ماده آلي، ازت كل و درصد رطوبت اشباع و زادآوري شاخه زاد آن با عواملي چون وزن مخصوص ظاهري و جهت دامنه همبستگي مثبت داشتند. همچنين نتايج نشان داد كه ارتفاع از سطح دريا و جهت دامنه اثر معني داري روي زادآوري بلوط داشته اند. ارتفاع بالاتر از 2000 متر و دامنه شمالي بيشترين زادآوري دانه زاد بلوط را داشتند، درحالي كه زادآوري شاخه زاد بلوط در ارتفاع كمتر از 1500 متر و دامنه جنوبي بيشتر بود.

Oak (Quercus brantii) is one of the most important tree species in Zagros forest that its natural regeneration has been disturbed specially in recent years. In this research, Oak (Quercus brantii) regeneration and their relation ship with environmental factor in a part (approximately 100 ha) was investigated. A part of Ghalarang protected area located in north of Ilam province (approximately 100 ha). In order to study the vegetation, inventory method of random-systematic with 100 200 dimensions network and sampling plot area of 20m 20m were selected. Totaly, 50 sampling plots were harvested. In order to analyze of data, multivariate methods of TWINSPAN and CCA were used. Five ecological species groups were found using multivariate methods. The results showed that, there are significant differences in natural regeneration of Quercus brantii (with sprout and seed origin) between the groups. Quercus brantii regeneration (with seed origin) had positive correlation with elevation, aspect, organic materials, nitrogen and SP and, the mentioned species regeneration (with sprout origin) had positive correlation with bulk-density and aspect. The results also showed that elevation and aspect had significant effect on Quercus brantii regeneration. The elevation over 2000 m and north aspect had high Quercus brantii regeneration (with seed origin), whereas the elevatio below 1500 m and south aspect had high Quercus brantii regeneration (with sprout origin). Keywords: Ecological Species Group, Natural Regeneration, Oak, Environmental Factors, Ghalarang Forests, Ilam.