تمهيد مقدمه‌اي براي تدوين برنامه علم و پژوهش

Introductory Remarks on Devising a Science & Research Program

درست است كه در جامعه دانش‌محور، يكي از راه‌هاي سنجش علم، بررسي ميزان توليد مقالات علمي است اما نمي‌توان براي رسيدن به چنين جامعه‌اي صرفاً سياست افزايش تعداد مقالات را پيش گرفت. در جامعه دانش‌محور، توليد مقاله نتيجه تحقق دانش و نفوذ آن در متن جامعه است نه علت يا عين آن. اين جامعه با صورت يا وجهي از علم اداره مي‌شود و آنچه به‌صورت كتاب و مقاله گرد مي‌آيد، جلوه انتزاعي علمي است كه به‌صورت فعال در جامعه وجود دارد. براي تحقق جامعه دانش‌محور بايد برنامه‌ريزي كرد اما بدين منظور نبايد چشم‌بسته از جوامع ديگر تبعيت نمود؛ چرا كه برنامه‌ريزي آموزشي و پژوهشي بايد متناسب با شرايط فرهنگي و تاريخي هر كشور باشد و اولويت‌هاي پژوهشي دقيقاً مطابق با نيازهاي جامعه تنظيم گردد. در برنامه‌ريزي علم و پژوهش، همچنين بايد استعداد جامعه براي علم‌پذيري و آمادگي دانشگاه براي بيرون‌ آمدن از خلوت تمرين‌هاي علمي را در نظرگرفت.

It is true that in a knowledge society one way of measuring the science is to look at the amount of scientific articles produced. Yet, to achieve the status of such society, one cannot rely on a policy of merely increasing the number of articles. In a knowledge society, the production of an article is the result of realization of knowledge and its permeating the fabric of the society. Such production, then, should not be conflated as the cause or be thought of as identical to knowledge itself. The knowledge society is ruled by a form or an aspect of science and what is produced, as books and articles, is the abstract manifestation of an active science which exists in society. Planning is necessary for realization of a knowledge society. One must not, nonetheless, follow other societies while wearing blindfolds. Because educational and research planning must be suitable with a nation’s cultural and historical conditions. And, research priorities should be devised carefully to meet the needs of society. In planning science and research, it is also necessary to consider the permissive capacity of a society for absorbing science and to regard the academia’s readiness for abandoning the seclusion of scientific rehearsals.