استدلال انتقادي درباب نسبت تيوري با تجربه: مطالعه موردي دستگاه‌هاي معرفتي پوزيتيويستي، عقلانيت انتقادي و فازي

Critical Reasoning on the Relation of Theory and Experimentation:Case Study: Epistemic Apparatuses of Positivism, Critical Rationalism and Fuzzy

موضوع اين مقاله، استدلال انتقادي درباب نسبت تيوري با تجربه است و از نظر روش داوري، بر استدلال عقلاني استوار است. مدعاي مقاله آن است كه روش‌شناسي حاكم بر نسبت ميان تيوري و تجربه بر منطق دو‌ارزشي ارسطويي مبتني است كه در آن، تجربه مقام داوري يا كشف نظريه را دارد. ضرورت پرداختن به موضوع اين نوشتار، درك غلط از پوزيتيويسم و نسبت آن با عقلانيت انتقادي است. اين مقاله تلاشي در جهت حل اين نوع مسايل روش‌شناختي از راه بحث انتقادي است. استدلال درباب صدق مدعاي مقاله بر دو دستگاه معرفتي پوزيتيويسم و عقلانيت انتقادي استوار است. در ادامه، پس از بحث انتقادي درباب آن دو دستگاه معرفتي، روش‌شناسي فازي به‌مثابه نتيجه انتقاد از سنت‌هاي فكري موجود و تلاشي براي يافتن كاستي‌هاي معرفت‌شناسي دوارزشي و تعميم آن فرموله شده است. در پايان، درباب مسيله‌آميز بودن پوزيتيويسم در ايران بحث انتقادي شده است.

The present article critically discusses about the relation of theory and experimentation. This text is based on rational reasoning. The problem is that dominantmethodology on the relation oftheoryandexperimentationisbasedAristotelian logic in which experimentation has Context of Discovery or context of justification. In Iran, positivism and it’s relation with critical rationalism are misunderstood. This paper attempts to solve this kind of methodological issues through critical discussion. First, we discussed about epistemic apparatuses of positivism and critical rationality. Then, after critical discussion about the two epistemic apparatuses, fuzzy methodology is formulated as result of criticism excised the intellectual traditions. In the end, positivism is discussed as a problem in Iran.