به كارگيري فرايند تحليل شبكه‌اي براي شناسايي ريسك رفتارهاي خطا در سيستم‌هاي كاري

An Analytic Network Process (ANP) Model to Identify Faulty Behavior Risk (FBR) in Work System

ايمني سيستم كاري تابع عوامل متعددي است و ساختار پيچيده و پويايي دارد. هم‌چنين ممكن است بين عوامل موثر در ايمني سيستم، رابطه و وابستگي وجود داشته باشد. بنابراين، ايمني سيستم را بايد با ديدي همه جانبه و كل نگر مورد تجزيه و تحليل قرار داد. در پژوهش حاضر سعي شده تا ميزان ريسك رفتار خطا (FBR) به عنوان يك عامل مهم در ميزان ايمني سيستم كار، از طريق فرايند تحليل شبكه‌اي (ANP) كه توسعه يافته فرايند سلسله مراتبي است، تعيين شود. به همين منظور در مرحله اول عوامل تاثيرگذار مختلفي كه از منابع متعدد جمع‌آوري شده بودند، توسط افراد خبره مورد ارزيابي قرار گرفتند و مهم‌ترين عوامل انتخاب شدند. پنج نفر از افراد خبره كه در سطوح عالي سازمان نقش تعيين‌كننده داشتند، براي مصاحبه و پرسش‌نامه انتخاب شدند كه داراي صلاحيت علمي و تجربي بالايي هستند. در مرحله بعد رتبه‌بندي عوامل با استفاده از مقياس ارقام قطعي انجام شد و طي يك مدل گام به گام FBR سيستم كار از طريق مدل ANP محاسبه گرديد. در پژوهش حاضر فرض اساسي، وابستگي ميان عوامل سازماني، فردي و شغلي مي‌باشد. اين وابستگي از طريق ماتريس مقايسات زوجي و از طريق پرسش‌نامه زوجي با طيف 9گانه ساعتي تعين گرديد. در پايان با محاسبه FBR سه سيستم كاري يك شركت توليدي واقع در قم، تصميمات مربوط به تداوم عمليات، انجام عمليات اصلاحي و يا توقف سيستم اتخاذ گرديد.

Work system safety is a function of many factors, besides its dynamic and complex structure. There may be relations and dependencies among the safety factors. Therefore, work system safety should be analyzed in a holistic manner. In this study, the faulty behavior risk (FBR) which is significant in work system safety is tried to be determined through analytical network process (ANP) which is an extension of analytical hierarchy process and allows analysis of complex systems. In first step, different influencing factors, which are determined from different sources, are evaluated by the experts and most important factors were selected. In the next step, the ranking of the factors by use of absolute numbers scale were done and by means of a step by step model, FBR of three different work systems of the company are computed through using the ANP model. In this research, basic assumption is dependency relation among organizational, personal and job factors. Finally, by computing FBR of three work systems in a production facility in Qom, decisions concerning continuity of operation, corrective actions and stop system were adopted.