تيوري آشوب و رفتار بازارهاي سهام

Chaos Theory and Stock Markets

با گذشت حدود دو دهه از بازگشايي مجدد بورس اوراق بهادار تهران، حجم معاملات و تعداد شركت هاي پذيرفته شده در آن از افزايش چشم گيري برخوردار شده است و سهامداران حقيقي و حقوقي بسياري در آن درگير شده اند، لذا به تدريج جايگاه قابل توجهي در مجموعه اقتصاد كشور پيدا كرده است و اين مسووليت پژوهشگران عرصه اقتصاد را براي بهره گيري از ابزارهاي جديد و كارآمدتر- جهت توجيه بهتر نوسانات اين بازار- مضاعف مي كند. از ديگر سو تيوري آشوب از جمله دريچه هاي نويني است كه در حوزه مديريت و اقتصاد گشوده شده و ساليان اخير، هر روز علاقه‌مندان بيش‌تري را مجذوب خود نموده است، بنابراين نگريستن به بازار اوراق بهادار تهران از اين دريچه مفيد به نظر مي رسد. اين مقاله پس از مرور برخي مقدمات ضروري پيرامون تيوري آشوب و انواع سيستم‌ها درصدد پاسخ به اين پرسش است كه آيا بورس اوراق بهادار تهران يك سيستم آشوب‌ناك است يا خير؟ متدلوژي ويژه اين پژوهش، آن را از حالت يك تحقيق معمولي خارج ساخته و به يك فراتحقيق بدل نموده است، زيرا در اين پژوهش مستقيماً به جمع آوري داده ها مبادرت ننموده، بلكه تلاش شده است با جمع آوري و تحليل نتايج ساير تحقيقاتِ معتبر انجام شده، به اظهار نظر پيرامون مساله اصلي تحقيق پرداخته شود. در نهايت، با احتمال نسبتاً بالايي آشوب‌ناكي بازار سهام ايران تاييد شد و بر همين مبنا در انتهاي تحقيق پيشنهاداتي براي ادامه مسير ارايه گرديده است.

Passing two decades of Tehran Stock Exchange reopening, the transaction volume and number of accepted companies in it, have been enormously increased and engaged so many real and incorporated stock holders. Therefore, gradually it will find its significant role in the country economy and this will double the responsibility of researchers in the economic field for utilizing more new and effective techniques and methods for clarifiying the reasons of market fluctuations. On the other hand, the chaos theory has opened a new window to management and economic domain and in the recent years it has attracted more and more enthusiasm among interested people. So forth, observing the Tehran stock Exchange from this point of view seems fruitful. In this paper, we will review the fundamentals of chaos theory and various systems in order to answer this key question that “Whether the Tehran Stock Exchange is a chaotic system or not?” Our particular methodology of the research has shifted it from an ordinary research to a meta research, for this reason, we have not collected the related Tehran Stock Exchange data directly in this paper, but we have tried to address the main question of our research by collecting and analyzing most of other related accredited papers. At the end, with a strong probability, we confirm that the Tehran Stock Exchange is a chaotic system. Also, we have offered some suggestions for further researches.