درآمدي بر تحليل گفتمان ميشل فوكو؛ روش‌هاي تحقيق كيفي

A Prelude to Michel Foucaultʹʹs Discourse Analysis Methods of : Qualitative Research

اين مقاله به يكي از روش‌هاي تحقيق كيفي پرداخته است كه از آن به «روش تحليل گفتمان» تعبير مي شود. در اين باب كه گفتمان چيست و ابعاد مختلف آن كدام است، هيچ اجماع روشني نيست و اينكه نحوه عملكرد و تحليل آن گفتمان‌ها چگونه است، طبق تعاريف و بيان ويژگي‌ها و زواياي مختلف گفتمان در انديشه دانشمندان، به تناسب چگونگي تحليل نيز متفاوت مي‌شود. تعريف ساده گفتمان عبارت است از: شيوه‌اي خاص براي سخن گفتن درباره جهان و فهم آن . اين نوشتار به تحليل گفتمان در انديشه ميشل فوكو پرداخته است. نظريه فوكو در اين باب داراي تحولات و تطوراتي بوده است كه به تبارشناسي فوكو معروف شده است. در اين مقاله به اختصار به انديشه‌هاي فوكو در اين باب و روشن ساختن عناصر سازنده نظريه تحليل گفتمان وي مي‌پردازد. همچنين براي نشان دادن كاربرد عملياتي اين روش تحقيق، نمونه‌اي از تحقيق كه از اين روش بهره جسته است، بيان خواهد شد.

The present paper deals with one of the methods of qualitative research called "discourse analysis method". There is no clear consensus on what the nature of discourse is or what its different dimensions are. The way these discourses function and how to analyze them differ according to the different definitions and the way scientists analyze them. A discourse is simply defined as "particular way of talking about the world and understanding it". This paper deals with discourse analysis in the view of Michel Foucault a contemporary scientist, Foucaultʹs theory about discourse analysis has undergone some changes and it is now known as Fukuyamaʹs genealogy. This paper touches on Foucaultʹs thoughts about discourse analysis and sheds light on the constituent elements of his discourse analysis. Also, an instance of the research in which this method is used is acted in order to show its application