تحليل نقش جامعه روستايي در شركت هاي سهامي زراعي جديد با بهره گيري از شاخص هاي مشاركتي RPPI و FSPI (مطالعه موردي شركت سهامي زراعي سهل آباد در شهرستان نهبندان)

Analysis of rural community role in the new farming joint stock companies, using participation indexʹʹs of RPPI & FSPI (Case study, Sahlabad farming joint stock company - Nehbandan)

پيش از انقلاب، تشكيل شركت هاي سهامي زراعي در كنار ساير نظام هاي بهره برداري كشاورزي نوين، راهبردي براي تغيير ساختارهاي ناكارآمد بخش كشاورزي بوده است كه به سبب بي‌توجهي به مشاركت روستاييان و نارضايتي آنان، با وقوع انقلاب به‌سرعت از هم پاشيد. پس از گذشت چند دهه و گسترده‌تر شدن نظام خرده‌مالكي، عدم استفاده بهينه از منابع آب و خاك و اهداف توسعه بخش كشاورزي در برنامه‌هاي توسعه اقتصادي و اجتماعي كشور، لزوم تغيير در نظام بهره برداري را ايجاب كرده است. از‌اين‌رو، برخي از كارشناسان منطقه اي جهاد كشاورزي معتقدند با ايجاد تغييراتي در ساختار تشكيلاتي شركت هاي سهامي زراعي، مي توان بر اثر‌بخش بودن اين نظام در زمينه توسعه كشاورزي و روستايي اميدوار بود. نمود اين اعتقاد را مي توان در شكل گيري شركت سهامي زراعي در دشت سهل آباد به‌عنوان اولين شركت سهامي پس از انقلاب به همراه ساير شركت هاي تشكيل‌يافته در استان خراسان جنوبي مشاهده كرد. اين مقاله با ارايه و بررسي شاخص هاي مشاركتي جامعه روستايي در دشت سهل آباد، به دنبال تحليل نقش و جايگاه آن‌ها در زمينه تشكيل و فعاليت شركت سهامي زراعي يادشده است. اين تحقيق به‌لحاظ هدف، كاربردي و از نظر ماهيت و روش، توصيفي- تحليلي است و براي رسيدن به اهداف از روش هاي اسنادي و ميداني استفاده كرده است. جامعه تحقيق مشتمل بر 202 سهام دار است كه از ميان آن‌ها 130 سهام دار با كمك فرمول كوكران و روش نمونه گيري تصادفي ساده انتخاب و مورد پرسش گري واقع شده اند. تجزيه و تحليل داده ها با نرم‌افزار SPSS صورت گرفته است. نتايج حاكي از آن است كه ميزان مشاركت جامعه روستايي بر حسب شاخص RPPI- كه معرّف ميزان مشاركت افراد ناحيه در تشكيل شركت سهامي زراعي است- زياد بوده و همچنين ميزان مشاركت سهام داران شركت بر حسب شاخص FSPI- كه معرّف مشاركت سهام داران در فعاليت هاي شركت سهامي زراعي در طي يك سال است- در سطح متوسطي قرار داشته است. در نهايت، مي‌توان گفت بهره برداران زراعي دشت سهل آباد در تشكيل و تداوم فعاليت اين شركت نقش اساسي داشته‌اند.

In before the revolution, farming joint stock companiesʹ creation along with other modern farming systems, a strategy is to change inefficient structures of the agricultural sector. But by reason of the lack of attention to the participation of villagers and their dissatisfaction with the revolution were quickly disbanded. After several decades and spreading of the yeoman system, the non-optimum use of land and water resources and agricultural development programs in the countryʹs economic and social development, the need to change the farming system is required. Therefore, some experts of regional believe that with changes in the organizational structure farming joint stock companies, we can hopeful to its useful in agriculture and rural development. We see appearance of this belief in create of Sahlabad farming joint stock Company at the first company after the revolution in South Khorasan Province. This paper by presentation and search rural community participation indexʹs at Sahlabad, to analyze their role in the formation and activities of the Company aforesaid. This study is applied and descriptive – analytical that for achieve the purposes survey and attributive methods have been used. The study population consisted of 202 stockholders and 130 numbers in them between by Cochran formula and random sampling selected and have been questioning. Data analysis was done using SPSS software. Results show participation of villagers with "RPPI" index (presenter of participation in create farming joint stock company) is great and participation of stockholders with "FSPI" index (presenter of participation of stockholders in actives of companies once a year) is in medium level. Finally we can say that farmers in Sahlabad have main role in create and continue of company.