تاثير تنش‌خشكي بر عملكرد و اجزاي عملكرد‌، پرولين، رنگدانه‌هاي فتوسنتزي و آب نسبي‌ برگ چند ژنوتيپ‌ ‌گلرنگ ‌

Effect of Drought Stress on Grain Yield, Proline Changes, Photosynthetic Pigments, and Leaf Relative Water Content of the New Genotypes of Safflower

كشت گلرنگ‌ به عنوان‌گياهي با اهميت دانه روغني و سازگار با شرايط اقليمي كشور ‌مي‌تواند از نظر بهره‌وري منابع آب و اقتصاد توليد موثر باشد. در اين زمينه آزمايشي با هدف، ارزيابي عملكرد دانه‌ و برخي خصوصيات فيزيولوژيك ژنوتيپ هاي جديد‌گلرنگ در شرايط تنش‌خشكي به صورت اسپيلت‌پلات در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار در سال زراعي‌ ‌1389-1390 ‌‌اجرا شد. تنش‌خشكي به صورت پتانسيل‌هاي‌ رطوبتي خاك ‌(5/0 ‌به‌عنوان‌ تيمار ‌شاهد(FC)،‌ 5/3، 5/6‌‌ اتمسفر‌)‌ به عنوان فاكتور اصلي و ژنوتيپ‌هاي گلرنگ ‌(صفه،‌گلدشت، Mec12،411، Mec50، Mec141، C44، پديده وKw2) به عنوان فاكتور فرعي پس از گلدهي اعمال گرديد. نتايج تجزيه‌ آماري تاثير معني‌داري از نظر تنش‌خشكي بر وزن هزار دانه، عملكرد دانه، رنگدانه‌هاي فتوسنتزي، محتواي نسبي‌آب‌برگ‌(RWC) ‌و محتواي پرولين نشان داد. با افزايش تنش خشكي محتواي رنگدانه‌هاي فتوسنتزي، وزن هزار دانه و مقدار پرولين افزايش و محتواي نسبي‌آب‌برگ، عملكرد دانه كاهش يافت. بيشترين عملكرد دانه مربوط به ژنوتيپ گلدشت و كمترين آن مربوط به‌Kw2 و بهترين ژنوتيپ مقاوم به شرايط خشكي ژنوتيپ Mec141 بود. همبستگي ميان وزن هزاردانه، عملكرد دانه و محتواي پرولين معني‌دار شد كه ناشي از اهميت آنها در افزايش عملكرد دانه مي‌باشد.

In terms of efficiency and economy of water resources, cultivation of safflower, as an important oilseed crop acclimated to the county’s conditions, can be effective. A field trial aimed to evaluate the grain yield and some physiological properties of the new safflower genotypes under drought stress was performed as split plot experiment in randomized complete block design (RCBD) with three replicates in 2010-2011 crop season. Drought stress levels were applied after flowering as soil water potential (-0.5 i.e. the control, -3.5, and -6.5 atm) and allocated to the main plots, while the new safflower genotypes (Sofeh, Goldasht, Mec12, 411, Mec50, Mec141, C44, Padideh, and Kw2) were planted in the sub-plots. Analysis of variance showed that drought stress had significant effect on thousand grain weight, grain yield, photosynthetic pigments, leaf relative water content (RWC) and proline content. By increasing drought stress, the content of photosynthetic pigments, thousand grain weights, and proline increased, but leaf relative water content and grain yield decreased. The highest and the lowest grain yields belonged to Goldasht and Kw2 genotypes, respectively, and Mec141 was the best selected genotype tolerant to drought stress. Correlation between thousand grain weight, grain yield and proline content was significant, which reflect their importance in increasing grain yield.