سيماي خرد در سبك خراساني (رودكي،فردوسي،ناصرخسرو،خيام)

The Image OF Wisdom In Khorasani Style

خردگرايي يا Rationalism يا اصالت عقل ايده وانديشه اي است كه بر پايه ي استدلال وتجربه مبتني است . خواه استدلال قياسي وخواه استدلال استقرايي باشد . عنصر خرد عنصري است كه وجه تمايز آدمي از ساير جانداران زمين است وعلم كه زاييده ي همين عنصر است ، سبب برتري آدمي شده است. در اين نوشتار هدف بررسي جايگاه اين عنصر در شعر عده اي از شاعران سبك خراساني است . خرد گرايي در برابر طبيعت گرايي در ادبيات جايگاه ويژه اي دارد.در سبك خراساني عنصر " غالب " طبيعت گرايي است و شاعران اين سبك عمدتا وصفي دقيق از طبيعت را ارايه داده اند و همانند نقاشي آن را وصف كرده اند و در واقع هدفشان از سرودن شعر وصف طبيعت بوده است اما از اين ميان عده اي نيز پا را از طبيعت فراتر نهاده و تاملات ذهني خود را در شعر مطرح ساخته اند و طبيعت گرايي را وسيله اي براي خرد گرايي قرار داده اند مانند رودكي ، فردوسي ، ناصر خسرو و خيام.

Rationalism is an idea which is fundamentally based on reasoning and gaining it Through experience. This kind of reasoning is either called inductive or deductive reasoning. In fact reasoning which is the ability to think , understand and form opinions and judgments based on facts , is a distinctive feature of human being and it differentiates humans from animals and other creatures in this world. This article is an attempt to identify the importance of reasoning or Rationalism in some Iranian’s works literary style which is called Khorasani’s poetic style and how this concept expressed in their verses. Most poets attempted to describe the nature and gave us the very detailed description of it. just the way a painter did in drawing painting . In fact they adopt both naturalism and Rationalism at the sametime in their poetic style. Roodaki , Naser Khosro , Ferdowsi and Khayyam are poets that have obtained Rationalism by using of naturalism .