ماهيت و قواعد حقوقي توثيق سهام

Legal Nature and Rules of Giving Shares as Security

در دنياي امروز اموال اعتباري مانند اوراق بهادار به عنوان دارايي هاي نوين، بخش مهمي از سرمايه اشخاص محسوب مي شوند و در كنار ساير انتفاعاتي كه از اين اموال مي شود، امكان وثيقه گذاردن آنها اهميت ويژه اي دارد. امروزه در بسياري از نظام هاي حقوقي، امكان وثيقه سهام مورد شناسايي قرار گرفته است. در نظام حقوقي ايران بر اساس ماده 774 قانون مدني: «مال مرهون بايد عين معين باشد و رهن دين و منفعت، باطل است»، ضمن اينكه مطابق ماده 772 مال مرهون بايد به قبض داده شود. اين دو ماده ترديدهايي را بر سر راه رهن سهام شركت هاي سهامي به وجود آورده است. اين پژوهش در پي آن است كه ماهيت حقوقي توثيق سهام شركت هاي سهامي و مقررات و آثار حاكم بر آن را مورد بررسي قرار داده و نشان دهد كه حتي اگر ماهيت حقوقي توثيق سهم را نتوان در قالب عقد رهن توصيف نمود، اصل آزادي قراردادي كه در ماده 10 قانون مدني تبلور يافته، جايگاه مناسبي براي توثيق سهم محسوب شده و تقريباً تمامي قواعد حاكم بر رهن را به عاريت مي گيرد.

In todayʹs world, intangible properties like securities, as new properties, form an important part of peopleʹs assets. Beside other benefits of these properties, the possibility of putting them up as collateral is of great importance. Today, in many legal systems, such a possibility has been defined; in our legal system, according to the Article 774 of Civil Code, "a thing pledged must be a definite object, and pledging of a debt or profit is null and void". Furthermore, regarding Article 772, the thing pledged must be transferred to the possession of the creditor. The two Articles lead to some ambiguities as for the possibility of pledging of shares of Joint-Stock Companies. The current research intends to review the legal nature of giving shares as security and the regulations governing this matter, and to show even if it is not possible to describe giving shares as security as pledge, we can give them as security by the application of Article 10 of Civil Code. It is noteworthy that even by this description, most of the regulations governing pledge will be applicable.