طيف‌سنجي تابش مجهول فلورسنس نهشته‌هاي هولوسن دشت شوشتر: روشي براي شناسايي محوطه‌هاي پيش از تاريخ

X- Ray Florescence Spectroscopy of Holocene Sediment of Shushtar Plain

باستان‌شناسي با آميختگي ديگر علوم و استفاده از آن‌ها به نقش زيست‌بوم در شكل‌گيري محوطه‌هاي باستاني به‌طور گسترده‌اي‌ پرداخته است. هزينه‌هاي سنگين كاوش‌هاي باستان‌شناسي موجب شد روش‌هاي مختلفي براي شناسايي محوطه‌هايي كه درون خاك مدفون هستند، ا بداع و به‌كار گرفته شود. در اين ميان تجزيه چندعنصري خاك‌هاي پوشيده بر سطح محوطه‌هاي باستاني‌، كه روش آزمايشگاهي بسيار مناسبي است، مي‌تواند داده‌هايي را براي ما فراهم كند و اين داده‌ها به شناسايي دقيق ساختار محوطه‌ها و حريم آنان بسيار كمك مي‌كند. دشت شوشتر از مكان‌هايي است كه در اواخر هولوسن قديم در 7هزار سال پيش به‌دست كوچندگان فصلي اشغال شد. روند استقرار جمعيت طي دوره هولوسن، تابعي از تحولات اكولوژيكي گذشته دشت بوده و عوامل محيطي ازجمله مورفولوژي تغييرات اقليمي، فرسايش، تغيير مسير رودخانه‌ها بر الگوهاي استقراري پيش از تاريخي آن تاثير‌گذار بوده‌ است‌. در اين مقاله نتايج آزمايشگاهي نمونه‌هايي از خاك‌هاي باستاني و اكوسيستمي دشت شوشتر تحليل شده است؛ اين نمونه‌ها با روش آزمايش طيف‌سنجي تجزيه چند‌عنصري XRF و تعيين سال‌يابي مطلق به روش AMS آزمايش شده است. هدف اين تحليل، بازسازي محيط ديرين و تحولات زيست‌محيطي- فرهنگي دشت شوشتر طي دوره هولوسن و تعيين موقعيت مكان‌هاي باستاني در چشم‌انداز‌هاي گذ‌شته است.

Archaeology with the help of other sciences in this era has been applied to solve the ancient environment and settlement of ancient sites. On the other hand, the high expenditure of interdisciplinary research for solving the environmental archaeology research takes less attention in the field of archaeological science. Meanwhile, chemical analysis, which gives information about the depth of soil in archaeological sites, needs suitable laboratory methods that, can provide much helpfal data to recognize the archaeological layers. These data also helped us to find the exact place of archaeological settlement in the Shusthar plain. Archaeological dating showed that the Shushtar plain was occupied in last phase of Holocene seven thousands before by the seasonally migrating people. In this article, the use of XRF chemical spectroscopy with AMS dating guided us to construct the ancient environment and environment development in the Shushtar plain in the Holocene period?