اثر قارچ هاي ميكوريز آربوسكولار بر گياه پالايي سرب توسط سورگوم (Sorghum bicolor L.)

Effect of Arbuscular Mycorrhizal Fungi on Lead Phytoremediation

همزيستي گياه با قارچ هاي ميكوريز آربوسكولار در خاك‌هاي آلوده به فلزات سنگين مي تواند رشد، تغذيه و مقاومت گياه به فلزات سنگين را تحت تاثير قرار داده و نقش مهمي در گياه پالايي داشته باشد. در اين تحقيق تاثير همزيستي با دو گونه قارچ گلوموس اينتراراديسز و گلوموس موسه بر جذب و انتقال سرب در گياه سورگوم در شرايط گلخانه اي بررسي گرديد. آزمايش به صورت فاكتوريل و در قالب طرح طرح پايه كاملاً تصادفي با چهار سطح سرب (صفر، 200، 400 و 600 ميلي گرم سرب بر كيلوگرم خاك) و سه تيمار قارچ (دو گونه ميكوريز و شاهد غيرميكوريز) با چهار تكرار انجام شد. براي ايجاد تيمارهاي سرب از نمك نيترات سرب استفاده شد. تلقيح گياهان با هر دو گونه قارچي انتقال سرب به بخش هوايي را به طور معني داري كاهش داد. همزيستي با قارچ گلوموس اينتراراديسز سبب افزايش وزن خشك بخش هوايي در سطح 200 ميلي گرم سرب بر كيلوگرم خاك و افزايش وزن خشك ريشه در سطوح 400 و 600 ميلي-گرم سرب بر كيلوگرم خاك در مقايسه با گياهان غيرميكوريزي گرديد ولي اثر معني داري بر ساير پارامتر هاي رشد نداشت. در سطوح بالاي سرب، همزيستي با قارچ گلوموس موسه سبب كاهش معني دار (p < 0.05) وزن تر و خشك گياه، سطح برگ و شاخص كلروفيل برگ ها در مقايسه با گياهان غيرميكوريزي گرديد. در سطوح 400 و 600 ميلي گرم سرب بر كيلوگرم خاك، نسبت غلظت سرب ريشه به بخش هوايي گياهان در همزيستي با قارچ گلوموس موسه به طور معني داري بيشتر از گياهان بدون ميكوريزي و گياهان تلقيح شده با گلوموس اپنتراراديسز بود.

Arbuscular mycorrhizal fungi in association with plant roots may affect plant growth, nutrition and tolerance to heavy metals in polluted soils. Therefore, this association can play an important role in phytoremediation. In this study, the effects of two arbuscular mycorrhizal fungi species including Glomus intraradices and Glomus mosseae, on the uptake and translocation of Pb in sorghum, were investigated under greenhouse conditions. The experiment was conducted as factorial, completely randomized design including four levels of Pb2+ (0, 200, 400 and 600 mg Pb2+ kg-1) and three treatments of fungi (two mycorrhizal fungi species and a non-mycorrhizal plant) with four replications. Lead were added to the pots as Pb(NO3)2. The Results indicated that symbiosis with G. intraradices increased shoot dry weight at 200 and root dry weight at 400 and 600 mg Pb kg-1 compared to the non-mycorrhizal treatment. There were, however, no significant effects on other growth parameters. Both mycorrhizal fungi caused a significant decrease in Pb2+ translocation from the root to the shoot. However, the shoot and root dry weights, leaf area and chlorophyll content in plants inoculated with G. mosseae at higher levels of Pb2+ were considerably (p < 0.05) decreased compared to the non-mycorrhizal plants. At pb levels of 400 and 600 mgkg-1, the ratio of Pb concentration in root to that of shoot in plants inoculated with G. mosseae was significantly (p < 0.05) greater than that of plants inoculated with G. intraradices and none inoculated ones.