بررسي نشانگان درد پس از سكته مغزي و عوامل خطر آنها

Survey of Various Post Stroke Pain Syndromes and the Related Risk Factors

مقدمه: سكته مغزي شايع‌ترين اختلال عصبي ناتوان‌كننده و درد پس از سكته مغزي عارضه‌اي شايع و اغلب فراموش شده است كه شيوع آن در مطالعات مختلف از 6/18% تا 49% گزارش مي‌شود. انواع مختلفي از درد به دنبال سكته مغزي بروز مي‌كند كه شامل دردهاي مركزي، نوسي سپتيو، اسپاسمي، سردرد و غيره است. افتراق بين انواع مختلف دردهاي پس از سكته مغزي مهم است زيرا علايم باليني، عوامل خطر و درمان آنها متفاوت است. هدف: بررسي فراواني نسبي نشانگان درد پس از سكته مغزي و عوامل خطر مرتبط با آنها مواد و روش‌ها: در اين مطالعه مقطعي و توصيفي 389 بيمار متوالي دچار سكته مغزي به مدت 3 ماه كه براي پيگيري روند درمان در بهار 1390 به درمانگاه مغز و اعصاب بيمارستان پورسيناي رشت مراجعه كرده بودند پس از كسب شرايط ورود به مطالعه از نظر انواع نشانگان‌ درد، مورد مصاحبه و معاينه باليني قرار گرفتند. خصوصيات دموگرافي و ويژگي‌هاي سكته مغزي آنها نيز در پرسشنامه ثبت شد. داده‌ها با نرم‌افزار SPSS 16 تجزيه و تحليل شد. نتايج: از 389 بيمار، 142 نفر (5/36%) از درد شاكي بودند. شايع‌ترين انواع درد در مطالعه ما دردهاي اسپاسمي و سردردها بودند(به‌ترتيب 9/12% و 1/11%). شايع‌ترين محل‌هاي درد، اندام‌هاي فوقاني و سر بود( به ترتيب 5/18 % و 3/11 % ). دردهاي نوسي‌سپتيو و مركزي به‌صورت معني‌دار در سكته‌هاي مغزي هسته‌هاي عمقي نيمكره‌اي و كپسول داخلي شايع‌تر بودند( به ترتيب 002/0=P و 001/0=P) و سردرد نيز در سكته‌هاي ساقه مغز شايع‌تر بود(022/0=P). نتيجه‌گيري: درد پس از سكته مغزي عارضه شايع سكته مغزي است. بنابراين، از آنجا كه اين دردها تاثير نامطلوبي بر كيفيت زندگي بيماران دارند و قابل درمان بالقوه هستند، احتمال وقوع آنها در بيماران دچار سكته مغزي در هر ويزيت سرپايي مهم است كه مد نظر قرار گيرد . با بررسي الگوي عوامل خطر مانند محل ضايعه مي‌توان تا حدي وقوع برخي انواع سندرم درد را پيش‌بيني كرد.

Introduction: Stroke is the most common cause of disability among neurologic disorders. Post stroke pain is a common and often neglected complication with prevalence in several studies ranging from 18.6% to 49%. Different types of pain occurs following stroke that including central, nociceptive, spastic, headache, and others. It is also important to differentiate between various causes of pain because of their different clinical pictures, risk factors and treatments. Objective: To evaluate the relative frequency of post stroke pain syndromes and respective related risk factors. Materials and Methods: In this cross – sectional descriptive study 389 consecutive patients with stroke during the last 3 months, who visited in spring 2011 at the neurology clinic of Poursina Hospital for their routine follow up, were interviewed and examined for the presence and classification of post stroke pains. Demographic data and stroke characteristics were also registered. Collected data were analyzed using SPSS 16 software version. Results: Among the 389 patients, 142 (36.5%) complained about post stroke pain. The most common types of pain were spastic pains and headaches (12.9% and 11.1%, respectively) and the most common locations of pain were upper limbs, and head (18.5% and 11.3%, respectively). Nociceptive and central pains were significantly more common in deep gray nuclei and internal capsule infarcts (P=0.002 and P= 0.001, respectively) and headache was more common in brainstem infarcts (p= 0.022). There were no associations between other types of pain and location of lesion. Conclusion: Post stroke pain is a common complication of stroke. As pain syndromes adversely affect the quality of life, and are potentially treatable, it is important to consider the occurrence of pain in all stroke patients in any outpatient visit. Pattern of correlated risk factors such as location of the lesion can help predict certain types of post stroke pain syndromes.