اثر بيوراكتور تناوبي بر شاخص هاي ريزازديادي و ريزغده زايي سيب زميني

Effect of Alternative Bioreactor on Propagation and Microtuberization Parameters of Potato (Solanumtuberosum L.)

هدف از انجام اين تحقيق بررسي اثرات سيستم كشت، اندازه و نوع بيوراكتور تناوبي بر شاخص هاي ريزازديادي و ريزغده زايي سيب زميني رقم آگريا بود. دو نوع سيستم كشت ثابت و تناوبي همراه با دو نوع بيوراكتور در اندازه هاي 5 و 1 ليتري مورد استفاده قرار گرفتند. محيط كشت پايه MS حاوي 5/0 ميلي گرم در ليتر GA3 و 30 گرم ساكارز براي مرحله تكثير و همراه 10 ميلي گرم در ليتر BAP و 80 گرم ساكارز براي مرحله ريزغده زايي استفاده شد. آزمايش در قالب طرح كاملا تصادفي با 3 تكرار انجام شد. صفات تعداد گره، ارتفاع شاخساره، وزن تر و خشك در مرحله تكثير و تعداد و ميانگين وزن ريزغده در مرحله ريزغده زايي مورد اندازه گيري قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه استفاده از سيستم تناوبي در مقايسه با سيستم ثابت باعث افزايش معني داري در ميانگين صفات رويشي و ريزغده زايي شده است. هر دو نوع بيوراكتور تناوبي مورد مطالعه در اين آزمايش باعث كاهش انرژي، زمان و نيروي كار لازم براي عمليات يك دوره كشت شدند. با اين حال بيوراكتور تناوبي دوپارچه به دليل آلودگي كمتر در مرحله تكثير و سهولت تعويض محيط در مرحله ريزغده زايي نسبت به بيوراكتور يكپارچه براي گياه سيب زميني مناسب تر بود. همچنين مشخص شد با افزايش حجم ظرف كشت عملكرد رويشي و ريزغده زايي افزايش مي يابد. با توجه به حجم محيط كشت، ميزان كار و زمان مصرف شده در سيستم كشت ثابت در مقابل سيستم تناوبي در بيوراكتور، استفاده از سيستم تناوبي در مقياس بالاتر اهميت پيدا مي كند. در اين آزمايش با استفاده از بيوراكتور تناوبي 5 ليتري حاوي 3 ليتر محيط مايع و با 50 ريزنمونه اوليه در طي 4 هفته حدود 450 ريزغده (9 ريزغده در هر تك گره اوليه) توليد شد.

In the present research the effect of culture system, type and size of alternative bioreactor on micpropagation and microtuberization rate of potato (Solanum tuberosum L.) cv. Agria were investigated. Two kind of stable and alternative systems along with two type of bioreactors in 5 and 1 lit sizes were used. Single node stem segments from in vitro potato shoots were inoculated on liquid medium (MS medium) supplemented with 0.5 mgl-1 GA3 and %3 sucrose for propagation and 10 mgl-1 BAP with 8% sucrose for microtuberization were applied. A completely randomized design with three replications was used. After 4 and 8 weeks number of nodes, shoot length, fresh and dry weight for determination of micro propagation rate and number and weight of micro tubers were recorded. Results were shown growth and tuberization rate, were depended on system culture. Result illustrated that this system is more benefit than common system and the highest number of nods and tuber were obtained in using alternative system. Also both types of bioreactors were effective for mass propagation for reduction cost, energy and handle work. However, the bipartite bioreactor was more effective than the other one because pollution and medium exchange for induction of micro tuber stage was simple. In current study the results indicated that by increasing capacity of bioreactor the vegetative and tuberization rate were increased and it was directly related to high frequency and time consuming especially in alternative system. In present investigation 450 micro tuber in the alternative bioreactor with 3000 ml culture media and 50 initial explants (9 micro tuber per explants) were obtained.