تاملي در يك برهان (بررسي برهان علامه طباطبايي(ره) بر واجب بودن اصل واقعيت)

A reflection on an argument [an assessment of Allama’s argument for the necessity of the principal of reality

علامه طباطبايي(ره) بر وجود خداوند متعال برهاني بدين شرح اقامه كرده‌اند: الف) انكار اصل واقعيت، مستلزم اثبات آن است؛ ب) هرچه انكارش مستلزم اثبات آن باشد، وجودش ضروري است؛ نتيجه: اصل واقعيت، ضروري الوجود (واجب‌الوجود) است. درباره مقدمه اول نيز مي‌توان گفت: اگر كسي اصل واقعيت را انكار كند، آن گاه بدين حقيقت مي‌رسد كه واقعيت واقعاً معدوم است. پذيرش اين سخن كه واقعيت واقعاً، معدوم است، پذيرفتن نوعي واقعيت است. پس اگر كسي اصل واقعيت را انكار كند، گونه‌اي از واقعيت را پذيرفته است. بايد توجه شود كه واژه «واقعاً» در اين استدلال اعم از وجود و عدم است و با اين واژه، هيچ واقعيتي اثبات نمي‌شود.

The late Allama Tabatabae has presented an argument for the existence of God, which is as follows: a) The denial of the principle of reality necessitates its substantiation. b) Every thing, whose denial necessitates its substantiation, is a necessary being. c) So the principle of reality is a necessary being. In other words, if a person denies the principle of reality he or she will conclude that reality is really non-existent. The acceptance of the fact that reality is really non-existent is an admission of some reality. Thus if any body rejects reality he or she knowingly or unknowingly accepts it. Based on the assessment presented in the paper, the word “really” in the above mentioned argument is general in nature including both existence and none-existence and therefore one cannot prove any reality by relying on it.