حمليه مرددهْْ‌المحمول و كاربرد آن در استدلال‌هاي مباشر و قياس‌هاي اقتراني

Categorical Propositions with Alternative Predicates: Its Uses in Direct Arguments and Conjunctive Syllogisms

حمليه مرددهْْ‌المحمول پس از سده هفتم در ميان منطق‌دانان مورد توجه واقع شده است. اين قضيه، حمليه‌اي است كه ترديد در ناحيه محمول آن است. بنابراين، با قضيه منفصله كه ترديد بين دو قضيه است، تفاوت دارد. اين قضيه در كنار حمليه‌هاي ديگر، مي‌تواند در استدلال‌هاي مباشر و قياس‌هاي اقتراني شركت كند و نتايجي را به بار آورد. همچنان كه اين حمليه در كنار منفصله‌ها مي‌تواند با شركت در قياس‌هاي استثنايي، نتايجي داشته باشد، ولي تا كنون منطق‌دانان به درستي احكام حمليه مرددهْْ‌المحمول را در استدلال‌ها به دليل تشابهش با منفصله بررسي نكرده‌اند. از سوي ديگر، به سبب تشابه آن با منفصله احتمال رسوخ مغالطه در قياس‌هاي استثنايي مي‌رود. از اين رو، شناسايي درست اين دسته از حمليه‌ها براي جلوگيري از مغالطه‌هاي احتمالي لازم است. آنچه در اين مقاله مورد نظر است، بررسي احكام استنتاجي مرددهْْ‌المحمول‌ها در استدلال‌هاي مباشر و قياس‌هاي اقتراني است. اما بررسي احكام استنتاجي مرددهْْ‌المحمول‌ها در قياس‌هاي استثنايي به نوشتار ديگري موكول مي‌گردد.

Attention was paid to categorical propositions with alternative predicates after the turn of the seventh hijra century. It is a categorical proposition whose predicate is the subject of alteration, contrary to disjunctive proposition in which alternation is between two propositions. Together with other categorical propositions, it can be used both in direct arguments as well as conjunctive syllogisms, leading to new results, just as it can also be used along with disjunctive proposition forming exceptive syllogisms and producing new results. Logicians have not thus far made a close study of categorical propositions with alternative predicates due to its resemblance with disjunctive propositions, a thing that increases the possibility of fallacy in exceptive syllogisms. Thus, to curb the possibility of falling into fallacy, it is necessary to have a sound understanding of this kind of categorical propositions. The present writing aims at assessing the use of categorical propositions with alternative predicates in direct argument as well as in conjunctive syllogisms. However, the assessment of the use of categorical propositions with alternative predicates in exceptive syllogism will be left to another opportunity.