تهيه و اعتباريابي مقياس خودكفايتي در علوم تجربي براي دانش‌آموزان مقطع راهنمايي

Guidance studentsʹʹ self-efficacy in science: the construction and validation of a scale

هدف اين پژوهش، تهيه مقياسي براي اندازه‌گيري خودكفايتي دانش‌آموزان مقطع راهنمايي در علوم تجربي و تعيين اعتبار و پايايي آن بود. بدين منظور 319 دانش‌آموز سال سوم راهنمايي با روش نمونه‌گيري هدفمند به عنوان آزمودني‌هاي پژوهش انتخاب شدند. اين مقياس بر مبناي پيشنهادهاي باندورا(2006) در خصوص سنجش خودكفايتي در حيطه‌هاي ويژه تحصيلي تهيه شد. يافته‌ها نشان داد اين مقياس از سه بُعد خود‌كفايتي در حل مسايل علوم تجربي، در كاربرد علوم تجربي و در درس علوم تجربي تشكيل شده است. ضرايب همبستگي بين اين ابعاد و نيز يكايك آن‌ها با نمره كل مقياس حاكي از انسجام و روايي سازه‌اي مقياس بود. وجود همبستگي مثبت بين ابعاد و كل مقياس با نمره پيشرفت تحصيلي دانش‌آموزان در درس علوم تجربي روايي ملاكي مقياس را نيز تاييد كرد. ضرايب آلفاي كرونباخ براي ابعاد مقياس از 88/0 تا 92/0 متغير و ضريب آلفاي كرونباخ براي كل مقياس 96/0 به‌دست آمد كه نشانه همساني دروني قوي و مستحكم آن بود. ضريب پايايي حاصل از بازآزمايي ابعاد مقياس از 82/0 تا 86/0 متغير و براي كل مقياس برابر با 93/0 بود و ثبات زماني نمرات آن را نشان داد. از يافته‌هاي ديگر اين پژوهش تفوّق دختران در ابعاد خودكفايتي در علوم تجربي بر پسران بود. با توجه به اين‌كه مقياس خودكفايتي در علوم تجربي، مقياس معتبري در فرهنگ ايراني است مي‌توان در پژوهش‌هاي روان‌شناختي و تربيتي، مطالعات برنامه درسي و نيز مراكز مشاوره و مدارس به كار گرفته شود.

Based on Banduraʹs suggestions on how to measure self-efficacy in different academic areas, a special scale for self-efficacy in science was constructed in order to measure this construct in Guidance school students in Iran. To validate this instrument, a sample of 319 juniors was purposefully selected to which the constructed measure was administered. The instrument consists of three sub-areas of efficacy in problem solving, science use, and science class. The validity of the instrument was measured to be adequate through the correlation between its scores and studentsʹ academic achievement scores. Its internal consistency was measured to be in the range of 0.88 to 0.96. The reliability of the scale was measured through test-retest procedure to be from 0.82 to 0.93. Considering the fact that this instrument was developed within the local setting, one can use it in all Iranian educational and psychological studies.