سياست خارجي دولت «عدالت و توسعه» تركيه در منطقه قفقاز جنوبي

Foreign Policy of Turkey’s “Justice and Development” Government in South Caucasus

به قدرت رسيدن حزب عدالت و توسعه در تركيه در سال 2002 موجب شكل گيري بحث هاي فراواني درباره آينده سياسي اين كشور شد. دو ويژگي مشخصه دولت تركيه تا آن زمان، تلاش براي نشان دادن خود به عنوان دولتي دين جدا و غرب گرا و همچنين سلطه ديرپاي نظاميان بر سياست بود. به اين ترتيب، روي كار آمدن حزب عدالت و توسعه به عنوان يك حزب اسلام گرا، به معناي آغاز عصر تغييرات چشمگير در عرصه سياست داخلي و خارجي تركيه تلقي مي شد. در اين ميان، آنچه بيش و پيش از همه از سوي دولتمردان برآمده از حزب عدالت و توسعه مورد توجه قرار گرفت، نقش و جايگاه اين كشور در نظام بين المللي و به‌ويژه در ارتباط با كشورهاي همسايه بود. بر اين اساس، مقاله حاضر در پي آن است تا به بررسي جنبه هاي نظري و عملي سياست خارجي تركيه در يكي از مناطق پيراموني اين كشور، يعني منطقه قفقاز جنوبي، بپردازد. اين مقاله نشان مي دهد كه دولت تركيه در دوره مورد بحث توانسته با حاكم كردن ديدگاهي واقع نگر و چندبعدي در سياست خارجي خود، روابط‌اش را در جنبه هاي مختلف با كشورهاي منطقه قفقاز جنوبي توسعه دهد و به گسترش نفوذ در اين منطقه بپردازد.

Frequent debates about political future of Turkey followed the election of the Justice and Development Party officials in 2002. Up to that time, two main characteristics of the Turkish government included an effort to prove itself as a secular and Western-minded government, and longstanding influence of the military on politics. Therefore, coming to power of the Justice and Development Party, as an Islamist party, signaled the beginning of a new era of remarkable changes in domestic and foreign policies of Turkey. The Justice and Development Party politicians gave their highest attention to role and status of this country in international system, especially to relations with neighboring countries. The present paper discusses various theoretical and practical aspects of Turkey’s foreign policy in one of its peripheral regions, South Caucasus. The paper shows that the Turkish government has been able to develop its relations in various fields with South Caucasus countries and increase its influence in that region by following a realistic and multidimensional approach in its foreign policy.