حقوق بشر و سياست خارجي: چهارچوبهاي مفهومي و عملياتي

Human Rights and Foreign Policy: Conceptual and Operational Frameworks

در دو دهه اخير، حقوق بشر به يكي از جدي‌ترين مباحث بين‌المللي بدل شده و هيچ‌گاه همانند امروز در سياست خارجي، تعاملات دوجانبه و چندجانبه كشورها مطرح نبوده و امنيت ملي كشورها را متاثر نساخته است. دليل اين درهم تنيدگي را مي‌توان در گسترش ارتباطات ناشي از فضاي جهاني‌شده، عمومي و فراگير بودن بحث حقوق بشر، گسترش و تعدد بازيگران، توانمندتر شدن افراد به عنوان بازيگران موثر در روابط بين‌المللي، استفاده ابزاري از حقوق بشر براي مقاصد سياسي، تجارب فروپاشي نظام‎هاي سياسي در دو دهه گذشته، با تاكيد بر عناصر حقوق بشر يافت. در مجموع آنكه، حقوق بشر از امري فكري و ذهني به امري حياتي و استراتژيك كه با حيات سياسي كشورها ارتباط پيدا كرده، تغيير ماهيت داده است. از اين رو، در اين مقاله، رابطه حقوق بشر و سياست خارجي از دو منظر مفهمومي و عملياتي مورد ارزيابي و تجزيه و تحليل قرار مي‌گيرد.

During the past two decades, the issue of human rights has turned into one of the most serious topics of international debates. In no other time, has it been a foreign policy concern in bilateral and multilateral interactions among the states and has never had the impact that it currently has on the national security of countries. Development of communications as a result of globalization, universal nature of human rights, increased number of players, empowerment of persons as effective players in international relations, instrumental use of the human rights for political purposes, and collapse of political systems in the past two decades with emphasis on human rights elements are the main reasons behind the current focus on this issue. On the whole, human rights have changed from a theoretical and subjective issue to a vital and strategic one which is closely related to political life of countries. Therefore, the present paper assesses and analyzes relationship between human rights and foreign policy from two conceptual and operational viewpoints.