تحليل جرم فعاليت تبليغي عليه نظام جمهوري اسلامي ايران

Analysis of the Crime of propagation against the Islamic Republic of Iran

ضرورت صيانت از كليت نظام حكومتي و ارزشهاي آن سبب شده است در برخي كشورها فعاليت تبليغي عليه نظام، با ضمانت اجراي كيفري روبه‌رو گردد. پيش از انقلاب اسلامي، در ايران هر گونه تبليغ در مقام ضديت با سلطنت مشروطه يا حمايت از مرام و رويّه اشتراكي، يا تبليغ به نفع مجرمان چنين جرايمي طبق مادّه 5 قانون مجازات مُقدِمين عليه امنيت و استقلال مملكت، جرم و قابل مجازات اعلام شده بود. پس از انقلاب اسلامي و با تصويب قانون تعزيرات سال1362، از سوي قانون‌گذار در زمينه تبليغ عليه نظام، جرم‌انگاري صورت نپذيرفت. اما از سال 1375 و با تصويب قانون تعزيرات جديد، قانون‌گذار در قالب مادّه 500 قانون مجازات اسلامي، هرگونه فعاليت تبليغي عليه نظام جمهوري اسلامي يا به نفع گروهها و سازمانهاي مخالف نظام را جرم دانسته و براي آن مجازات تعيين كرده است. روشن است كه آثار و توالي فاسد قِسم دوم تبليغ (تبليغ به نفع گروهها و سازمانهاي مخالف نظام)، در نهايت متوجه خود نظام (تبليغ عليه نظام) خواهد شد؛ از اين منظر، از مادّه 500 ق.م.ا. به اختصار، تحت عنوان جرم فعاليت تبليغي عليه نظام ياد مي شود. در اين مقاله تلاش مي شود با ارايه تحليل حقوقي جامع از اين جرم، ابعاد و ويژگيهاي آن تبيين گردد.

The necessity of preserving the integrity of the governmental system and its values has made propagation against the system subject to criminal sanctions in some countries. Before the Islamic Revolution in Iran, any propagation against the Constitutional monarchy or in furthering the goals of Communism, or in support of those committing the two crimes were considered as crimes and punishable under the Punishment of Those Who take action against the Safety and Independence of the Country Act. After the Islamic Revolution, propagation against the political system was not criminalized under the Ta’zirat Act 1362/1984. Finally, in the year 1375/1996 and by passing the new Ta’zirat Act, any propagation against the Islamic government or in support of groups and institutions opposing the Islamic government was considered as crime, for which some punishment was provided in section 500 of the Islamic Punishment Act. Clearly, the effects and consequences of the latter (propagation for the groups and institutions), in the final analysis, amount to the former (propagation against the Islamic government). Thus, section 500 of the Islamic Punishment Act in short is referred to as propagation against the political system. Through a comprehensive legal analysis of this crime, this article endeavors to explain its dimensions and characteristics.