ارزيابي تاثير غلظت‌هاي مختلف اكسين و قارچ‌هاي Piriformospora indica وSebacina vermifera روي نعناع فلفلي (Mentha piperita) و آويشن (Thymus vulgaris) در شرايط درون شيشه‌اي

Evaluation Effect of Different Density Auxin and Fungi Piriformospora indica and Sebacina vermifera on Mentha piperita and Thymus vulgaris In vitro Condition

مقدمه: نعناع فلفلي (Mentha piperita) و آويشن (Thymus vulgaris) دو گياه بسيار با اهميت از خانواده نعناعيان (Lamiaceae) مي‌باشند كه در صنايع داروسازي، غذايي، آرايشي و بهداشتي كاربردهاي زيادي دارد. هدف: هدف از اين تحقيق تاثير غلظت‌هاي مختلف اكسين و قارچ‌هاي Piriformospora indica و Sebacina vermifera روي رشد و نمو نعناع فلفلي و آويشن در شرايط كشت بافت بود. روش بررسي: دو آزمايش بطور جداگانه انجام گرفت، در اولين آزمايش تاثير غلظت‌هاي مختلف اكسين (IAA، NAA، IBA) در رشد نعناع فلفلي و آويشن، و در دومين آزمايش تاثير دو قارچ Piriformospora indica و Sebacina vermifera روي ارتفاع، طول ريشه و وزن بخش‌هاي هوايي و ريشه در شرايط درون شيشه‌اي در طرح كاملاً تصادفي مورد ارزيابي قرار گرفت. نتايج: در آزمايش اول مشخص شد موثرترين هورمون براي رشد نعناع فلفلي غلظت يك ميلي‌گرم در ليتر IBA و در آويشن موثرترين هورمون غلظت يك ميلي‌گرم در ليتر IAA مي‌باشد. با افزايش غلظت هورمون‌ها رشد گياه كاهش يافت. در آزمايش دوم رشد در گياهان تلقيح شده با قارچ به طور معني‌داري افزايش يافت. بلندترين ارتفاع در گياهان تلقيح شده با S. vermifera و بيشترين وزن در گياهان تلقيح شده باP. indica مشاهده شد. در نعناع تعداد گره‌ها و در آويشن تعداد شاخه‌ها به طور معني‌داري افزايش پيدا كرد. نتيجه‌گيري: اين نتايج نشان مي‌دهد كه بهترين هورمون براي كشت بافت نعناع فلفلي و آويشن به ترتيب‌ غلظت يك ميلي‌گرم در ليتر IBA و IAA مي‌باشد. همچنين‌ با استفاده از اين قارچ ها مي‌توان رشد و توسعه اين گياهان را افزايش داد. گل‌واژگان: كشت بافت، اكسين، نعناع فلفلي، آويشن، Piriformospora indica، Sebacina vermifera

Background: Mentha piperita and Thymus vulgaris are two important species of family Lamiaceae that abundantly used in pharmaceutical, food, cosmetic and hygienic industries. Objective: Objectives in this study were the effect of different concentration of auxin and fungi Piriformospora indica and Sebacina vermifera on the growth and development of peppermint and thyme in vitro condition. Methodes: Two distinct experiments were conducted; the first evaluate the effect of different auxin levels (IAA، NAA، IBA) on M. piperita and T. vulgaris growth, and the second examined the effect of two fungi Piriformospora indica and Sebacina vermifera on plant height, root length, shoots and root weight in in vitro in a completely randomized design. Results: The first study suggested the most effective hormone dose for the M. piperita growth was 1mg per liter of IBA and in the T. vulgaris it was 1 mg per liter of IAA. Increasing of the hormone doses resulted in growth decrease. The second study evolved that growth of the plants inoculated with fungi increased significantly. The data indicated that the plants inoculated with S. vermifera were the highest of all and the plants inoculated with P. indica had the most weight. The nodes of M. piperita and numbers of shoots in T. vulgaris increased significantly. Conclusion: These results indicate that the best hormone for tissue culture peppermint and thyme are 1mg per liter of IBA and IAA, respectively. Also using these fungi can increase grow and development of plants. Keywords: In vitro culture, Auxin, Peppermint, Thyme, Piriformospora indica, Sebacina vermifera