تاثير كاربرد كودهاي دامي و زيستي بر عملكرد بيومس، عملكرد دانه و اسانس گياه دارويي گشنيز (Coriandrum sativum)

Effects of Cattle Manure and Biofertilizer Application on Biological Yield, Seed Yield and Essential Oil in Coriander (Coriandrum sativum)

مقدمه: مصرف كودهاي دامي و زيستي در توليد گياهان دارويي در نظام كشاورزي پايدار به منظور دستيابي به افزايش كيفيت محصول، حفظ محيط زيست و سلامت جامعه از اهميت زيادي برخوردار مي‌باشد. هدف: مطالعه تاثير كودهاي دامي و زيستي بر عملكرد بيومس، عملكرد دانه و اسانس گياه دارويي گشنيز (Coriandrum sativum L.) مي‌باشد. روش بررسي: تحقيق به صورت آزمايش فاكتوريل دو عاملي كود گاوي (5، 10، 15 و 20 تن در هكتار) و كود زيستي نيتروژنه (تلقيح با ازتوباكتر b1=، تلقيح با آزوسپيريلوم b2=، تلقيح توام با ازتوباكتر و آزوسپيريلوم b3=) در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي با 12 تيمار و سه تكرار در ايستگاه تحقيقات همند دماوند در سال زراعي 1389 به اجرا درآمد. مقايسه‌اي نيز بين اين تيمارها با يك تيمار شاهد (بدون دريافت كود) انجام گرفت. نتايج: نتايج نشان داد كه بيشترين عملكرد بيومس (1/10946 كيلوگرم در هكتار) با كاربرد 20 تن كود دامي، بيشترين عملكرد دانه (7/1587 كيلوگرم در هكتار) و عملكرد اسانس (09/4 كيلوگرم در هكتار) با مصرف 15 تن كود دامي و بيشترين ميزان اسانس در دانه (277/0 درصد) با مصرف 10 تن كود دامي حاصل شد. همچنين بيشترين عملكرد بيومس (3/10082 كيلوگرم در هكتار) در تلقيح توام با ازتوباكتر و آزوسپيريلوم و عملكرد دانه (8/1517 كيلوگرم در هكتار) در تلقيح با آزوسپيريلوم به دست آمد. اثرات متقابل هم‌افزايي و مثبت نيز در بين عامل‌ها بر ميزان اسانس و عملكرد اسانس مشاهده شد. همچنين اختلاف معني‌داري بين تيمارها و شاهد وجود داشت به طوري كه عملكرد دانه در تيمار شامل مصرف 20 تن كود دامي و تلقيح با آزوسپيريلوم و ميزان اسانس در دانه در تيمار حاوي 10 تن كود دامي و تلقيح با ازتوباكتر، برتري محسوسي در مقايسه با تيمار شاهد داشتند. نتيجه‌گيري: طبق نتايج به دست آمده، بيشترين عملكرد دانه و عملكرد اسانس با كاربرد 15 تن كود دامي و بيشترين ميزان اسانس در دانه با مصرف 10 تن كود دامي و نيز بيشترين عملكرد دانه در تلقيح با آزوسپيريلوم به دست آمد. گل‌واژگان: گشنيز، كود دامي، ازتوباكتر، آزوسپيريلوم، اسانس

Background: In order to reach to quality increasing, environment conservation and society health, organic manures and biofertilizers application in medicinal plants production in sustainable agriculture is very important. Objective: The aim of this study was to determine the Effects of Cattle Manure and Biofertilizer Application on Biological Yield, Seed Yield and Essential oil in Coriander (Coriandrum sativum L.). Methods: Research was carried out as factorial experiment by using two factors of cattle manure (5, 10, 15 and 20 ton/ha) and nitrogenic biofertilizer (inoculation with azotobacter, inoculation with azospirillum and inoculation together) in the base of randomized complete blocks design with twelve treatments and three replications at homand research station in Damavand of iran in 2010. These treatments with a control treatment (without fertilizer) were also evaluated. Results: Results showed that the highest biological yield (10946.1 kg/ha) with consumption of 20 ton/ha cattle manure, the maximum seed yield (1587.7 kg/ha) and essential oil yield (4.09 kg/ha) with consumption of 15 ton/ha cattle manure and the highest essential oil content in seed (%0.277) with application of 10 ton/ha cattle manure were obtained. Also, the maximum biological yield (10082.3 kg/ha) in inoculation together with azotobacter and azospirillum, and the highest seed yield (1517.8 kg/ha) with azospirillum inoculation were obtained. Positive and synergistic interactions were observed between factors on essential oil content and essential oil yield. Differences between treatments and control were significant, as seed yield in treatment of 20 ton/ha cattle manure application and inoculation with azospirillum, and essential oil content in seed in treatment of 10 ton/ha cattle manure application and inoculation with azotobacter were more than control. Conclusion: According to the results of this study, the maximum seed yield and essential oil yield with consumption of 15 ton/ha cattle manure and the highest essential oil content in seed with application of 10 ton/ha cattle manure and also the highest seed yield with azospirillum inoculation were obtained. Keywords: Coriander, Cattle manure, Azotobacter, Azospirillum, Essential oil