تاثير نظام آراستگي سازماني (5S) بر خدمات بيمارستاني در مركز آموزشي درماني 515 تخت خوابي امام رضا(ع) كرمانشاه

The Effects of 5S Model on Hospital Services in Imam Reza Hospital Kermanshah, Iran

مقدمه: امروزه بسياري از سازمان ها از جمله بيمارستان ها دريافته اند كه به كارگيري مدل ها و سيستم هاي مديريت كيفيت بهترين راه رقابت، بقا و توسعه ي آن ها است. در اين راستا، در بيمارستان 515 تخت خوابي امام رضا (ع) با اجراي نظام آراستگي در سه بخش مدارك 5 بر خدمات واحدهاي مختلف اراي هي خدمات بيمارستاني مورد سنجش قرار گرفت. S پزشكي، تغذيه و بخش بستري جراحي، تاثير مدل روش بررسي: اين پژوهش به روش نيم هتجربي و به صورت بررسي قبل و بعد، در مركز آموزشي درماني امام رضا (ع) كرمانشاه در سال 1389 صورت گرفت. جامعه ي پژوهش، كليه ي كاركنان سه بخش تغذيه، جراحي و مدارك پزشكي (در مجموع 81 نفر) بودند. ابتدا با استفاده از چك ليست ارزيابي نظام آراستگي و همچنين پرسش نامه ي رضايت سنجي بيماران، كاركنان بخ شهاي مورد مطالعه و كاركنان ساير بخش ها از عملكرد واحدهاي پيش گفت، كه روايي آن با نظرسنجي از متخصصان و پايايي آن از طريق تكرار آزمون 5 و استقرار آن در اين واحدها، S تاييد شده بود، اقدام به انجام پيش آزمون گرديد. سپس با آموزش كاركنان و اجراي (Test retest) تغييرات لازم طي دو ماه اعمال گرديد و پس از آن به كمك ابزارهاي ذكر شده جهت جمع آوري اطلاعات، پس آزمون انجام شد. نتايج حاصل از مطالعه قبل و بعد از اجراي نظام آراستگي به كمك جداول و نمودارهاي توصيفي ارايه گرديد و تغييرات ناشي از اجراي تحليل شد. SPSS به وسيله ي نرم افزار 15 (Wilcoxon مزدوج و t) 5 با استفاده از آمار تحليلي S يافته ها: استقرار نظام آراستگي نقش موثري در ارتقاي كيفيت خدمات و عملكرد سه واحد تغذيه، مدارك پزشكي و بخش بستري 5 در هر سه بخش تفاوت معن يداري را S جراحي داشت؛ به طوري كه ميزان رضايت مندي كاركنان و بيماران در قبل و بعد از اجراي همچنين تفاوت قبل و بعد از وضعيت آراستگي سازماني (شامل سامان دهي، نظم و ترتيب و .(P < 0/ نشان داد (براي هر سه بخش 001 و در ؛S براي 3 P = 0/011 ،S براي 2 P < 0/001 ،S براي 1 P < 0/ پاكيزه سازي محيط)، از نظر آماري براي بخش تغذيه با مقادير 001 و همچنين براي جراحي نيز به ترتيب مقادير S براي 3 P = 0/009 ،S براي 2 P < 0/001 ،S براي 1 P = 0/ بخش مدارك پزشكي 001 معني دار بود. S براي 3 P = 0/ و 033 S براي 2 P = 0/003 ،S براي 1 P = 0/001 نتيجه گيري: نظام آراستگي سازماني، مدلي موثر و پايه اي در ارتقاي كيفيت خدمات در بين بخش هاي مورد مطالعه بود و تاثير اين مدل همانند توفيق آن در بخش هاي صنعتي، تاييد مي شود. بنابراين، پژوهشگران به كارگيري اين نظام را در كليه ي بخش هاي بيمارستاني و واحدهاي ارايه دهنده ي خدمات بهداشتي درماني پيشنهاد مي كنند. واژه هاي كليدي: بيمارستان ها؛ تغذيه؛ مدارك پزشكي؛ جراحي.

Introduction: Nowadays, many organizations such as hospitals have realized that utilization of quality management models and systems is the best way for them to compete, survive and develop. Therefore, 5S (sorting, straightening, systematic cleaning, standardizing, and sustaining) model was implemented in three units of Imam Reza Hospital (Kermanshah, Iran) including medical records, nutrition, and surgery. The present study evaluated the effects of the model on various units offering hospital services. Methods: This quasi-experimental study included all the staff members of medical records, nutrition, and surgery wards (81 persons) in Imam Reza Hospital before and after an intervention in 2010. The pretest was conducted by standard 5S checklists and patients satisfaction measurement questionnaire whose validity and reliability were confirmed. The staff members were then educated, 5S model was implemented in the three mentioned units, and the required changes were applied during two months. Afterwards, the same tools were used again to perform the posttest. The results obtained before and after the implementation of 5S model were presented by descriptive tables and diagrams. They were analyzed by analytical statistics including paired-t and Wilcoxon tests in SPSS15. Results: Findings of this study showed establishing 5S model to be effective on performance and service quality improvement in the three mentioned units. In other words staff and patients satisfaction rates changed significantly after 5S model in all 3 units. The organizational 5S model (sorting, straightening, and systematic cleaning (S1-S3, respectively)) made desirable changes in the nutrition (S1: P < 0.001; S2: P < 0.001; and S3: P < 0.011), medical records (S1: P = 0.001; S2: P < 0.001; and S3: P = 0.009), and surgery (S1: P = 0.001; S2: P = 0.003; S3: P = 0.033) units. Conclusion: Overall, 5S model could improve service quality in the studied units. This finding supports the success of 5S model in industrial parts. Therefore, the model is suggested to be employed in all hospital parts and medical care provider units. Keywords: Hospitals; Nutrition; Medical Records; Surgery.