اثر آموزش راهبردهاي يادگيري‏(شناختي و فراشناختي) بر عملكرد حافظه فعّال دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطه شهر تهران

Investigating the effect of training learning strategies (cognitive and metacognitive) on working memory performance of high school girl students

پژوهش حاضر با هدف بررسي اثر آموزش راهبردهاي يادگيري‏(شناختي و فراشناختي) بر عملكرد حافظه فعال انجام شد. جامعه‏ي اين پژوهش عبارت بود از كليه‏ي دانش‏آموزان دختر مقطع متوسطه شهر تهران كه در سال تحصيلي 88-1387مشغول به‏تحصيل بودند. به‏منظور انتخاب نمونه آماري پژوهش، تعداد 175 نفر از دانش‏آموزان با استفاده از روش نمونه‏گيري خوشه‏اي چند مرحله‏اي انتخاب شدند. سپس، با اجراي آزمون ظرفيت حافظه فعال (اقتباس از دانيمن و كارپنتر، 1980) و پرسشنامه تلفيقي چهل ‏و ‏چهار سوالي راهبردهاي يادگيري (كرمي، 1381) تعداد 40 نفر از دانش‏آموزان گروه نمونه كه نمره پايين‏تر از ميانگين در اين دو آزمون كسب كرده بودند، انتخاب شدند. آنگاه، به‏طور تصادفي، 20 نفر از آنان در گروه كنترل و20 نفر ديگر در گروه آزمايش جايگزين شدند. گروه آزمايش به‏ مدت10 جلسه يك ساعته تحت آموزش راهبردهاي يادگيري قرار گرفتند. پس از اتمام جلسات آموزش، به‏عنوان پس‏آزمون، عملكرد حافظه فعال هر دو گروه آزمايش و كنترل مورد سنجش قرار گرفت. داده‏هاي حاصل از اجراي پيش‏آزمون و پس‏آزمون، با استفاده از آزمونt گروه‌هاي مستقل و همبسته مورد تجزيه و تحليل آماري قرار گرفت. يافته‏هاي پژوهش نشان داد، آگاهي و استفاده از راهبردهاي شناختي و فراشناختي يادگيري روي عملكرد حافظه فعال اثر مثبت دارد. اين نتايج مي‌تواند كاربردهايي براي تدريس و يادگيري اثربخش داشته باشد كه در مقاله‌ي حاضر به آن پرداخته مي‏شود.

his study aimed to investigate the effect of training learning strategies (cognitive and metacognitive) on working memory performance of high school girl students in Tehran city. The statistical society comprised all the high school girl students in Tehran in the academic year of 1387-88. Among them, 175 people were selected using cluster sampling method. Then, performing working memory test (adapted from Daneman and Carpenter, 1980) and forty-four integrated questionnaire of learning strategies (Karami, 1381), 40 students who scored lower than the average in the two tests were selected. Then, 20 subjects were randomly replaced in the control group and 20 others in the experimental group. Experimental group were trained learning strategies for 10 sessions of one hour per week. After training sessions, working memory of both control and experimental groups were measured. Data obtained from pre-test and post-test, were analyzed using t test for independent groups. Findings showed that knowledge and use of cognitive and metacognitive learning strategies has a positive effect on working memory performance. These results may have some implications for effective teaching and learning which will be discussed in the present paper.