رويكردشناسي فلسفي و معرفتي جريان سلفي‌گري

Philosophical and Epistemological Approach to Salaffism

پرسش از رويكرد فلسفي و معرفتي جريان‌هاي ايديولوژيك و تبيين موضع آنها درباره عقل و ارزشِ معرفت‌شناختي آن، از دغدغه‌هاي موجود و در خور تامل پژوهشگران در قلمرو فلسفه دين است. اهميت معرفت‌شناختي اين مسيله درباره جنبش‌هاي ديني عمدتاَ به دليل مفروضاتي، مانند نسبت و جايگاه عناصرِ فاخرِ «نقل» و «عقل»، مسيله «كاشفيت» و «صدق و كذب» در هندسه معرفتي و كار ويژه‌هاي آنها در قلمرو معرفتي است. اين موضوع اخيراً از آن رو بيشتر داراي اهميت تلقي مي‌شود كه دين افزون بر مباني و منابع معرفتيِ متمايز از علوم اجتماعيِ حاكم، مبدا تحولاتي واقع شده است كه پيدايش جنبشي جهاني و نيرومند به سود حاكميت دين و نهضت‌هاي ديني را نويد مي‌دهد. در اين ميان، روند پرشتاب شكل‌گيري موج جديدي از جريان‌هاي سلفي‌گري در جهان اسلام، نگارنده را به بازكاوي مباني نظري و افكار پايه‌اي گروه‌ها و جريان‌هايي در حوزه اسلامي رهنمون گرديد كه از آغاز ظهور، دين‌داري پيراسته از خردورزي را وجهه همت خود قرار داده‌اند. در اين مقاله از رهگذر مروري بر مباني سلفي‌گري، نشان داده مي‌شود كه چگونه پاره‌اي از دعاوي هستي شناختي، انسان‌شناختي و معرفت شناختي، مبناي ارايه رويكرد خاصي در اسلام‌گرايي واقع شده و در نتيجه، به بهانه پاك‌ديني و اصالت ظاهر نقل، ارزش معرفت‌شناختي عقل برهاني تخطيه مي‌شود.

One of the remarkable concerns of existing thinkers in the field of philosophy of religion is question of philosophical and epistemological approach to ideological movements. Moreover, they explain their position toward reason and its epistemological value. The epistemological importance of this issue is because of its assumptions like: relation and situation of “Narration and Reason”, “revelation”, and “truth and falsehood” in the epistemological geometry and their functions. This matter recently has been important, because in addition to presenting the distinctive and epistemological sources of the dominant social sciences, Religion has been the origin of movements that promises a strong worldly movement on behalf of the religion and religious movements. Meanwhile, the accelerating process of constituting of Salaffism in the Islamic world arouses the writer to scrutiny of the theoretical principles of this thought and basic ideas of this groups which, from the inception, they have followed a kind of religiosity without reasoning. In this article, by analyzing Salaffism foundations, we will shown how a series of epistemological, ontological, and anthropological claims considered as a basis for presentation of a particular approach to Islamism and hence, epistemological value of reasoning has been denigrated under the pretext of gentility of religion and narration in itself.