بررسي مكاني- زماني ماتريس‌هاي انتقال ماهانه زنجيره ماركف براي انتخاب مكان‌هاي مناسب كشت ديم در استان فارس

Spatial-temporal Evaluation of Monthly Transition Probabilities of Markov Chain for Selecting the Appropriate Places of Dryland Farming in Fars Province

تقريب اول زنجيره ماركف به فرآيندي گفته مي‌شود كه به يك فرايند قبل از خود وابسته باشد. براي استفاده از تقريب اول زنجيره ماركف بايد ماتريس انتقال دو در دو كه نشان‌دهنده وضعيت وقوع يا عدم وقوع بارندگي در دو روز متوالي است، تعيين گردد. در اين تحقيق با استفاده از آمار بارندگي روزانه 49 ايستگاه در استان فارس و به وسيله تقريب اول زنجيره ماركف، ماتريس‌هاي انتقال ماه‌هاي آبان تا فروردين تعيين گرديد و سپس تغييرات مكاني آن‌ها در سطح استان فارس تهيه شد. استفاده از اين ماتريس‌ها در پيش‌بيني وقوع و يا عدم وقوع بارندگي روزانه و همچنين تعيين دوره بازگشت دوره‌هاي خشكي متفاوت كاربرد دارد. نتايج نشان داد كه در ماه‌هاي بهمن و اسفند احتمال وقوع بارش و دوره بازگشت دوره‌هاي خشكي متفاوت در سطح استان فارس بيشتر از ساير ماه‌هاي سال و در ماه آبان كمتر از ماه‌هاي آذر تا فروردين مي‌باشد. از طرف ديگر احتمال وقوع بارش و دوره بازگشت دوره‌هاي خشكي متفاوت در ماه‌هاي آبان تا فروردين در جنوب استان كم و به سمت شمال و شمال غرب استان افزايش مي‌يابد؛ بنابراين مناطق شمال و شمال غرب استان شامل شهرستان‌هاي سپيدان، كازرون و ممسني مناسب‌ترين مناطق استان فارس براي كشت ديم گياهان مختلف مانند گندم مي‌باشند

First order of Markov chain is a process that depends on the previous process. The two-two transition probability which indicates the situation of rainy or non-rainy days should be determined to use the first order of Markov chain. For this study, 49 sta??ons in Fars province were selected, and the transition probabilities of months of November to April were calculated by using the first order of Markov chain, separately and then the spatial variations of the transition probabilities were prepared. These transition probabilities can be used for simulation daily rainfall and different dry day return periods. The results showed that the occurrence probability of rainfall and return periods of different dry day were more in February and March, and in November were lower than the months of December to April. On the other hand, the occurrence probability of rainfall and return periods of different dry day were low in November to April in south of Fars province, and incresed towards the north and north-west of the province. Therefore, the north and north-west of the province are the most appropriate places in the Fars province for dryland farming of different crops such as wheat.