بررسي سودمندي قارچ اندوفيت Piriformospora indica و باكتري Azospirillum Sp. در افزايش تحمل گندم رقم سرداري (Triticum aestivum) به تنش شوري

Investigating the efficacy of endophytic fungus Piriformosporaindica and Azospirillumstrains on alleviation of detrimental effect of salt stress on wheat (Triticumaestivum cv. Sardari)

شوري آب و خاك يكي از مشكلات جدي و رو به توسعه در سطح جهان است، كه سطح وسيعي از اراضي كشور نيز با اين مشكل مواجه هستند. كاربرد ميكروارگانيسم‌‌هاي اندوفيت كه از مهمترين ميكروارگانيسم‌‌هاي خاك محسوب مي‌شوند، در كاهش تنش‌‌‌ هاي محيطي مانند شوري، به يك راهكار جهاني تبديل شده است. بنابراين به منظور بررسي اثرات تلقيح قارچ اندوفيت Piriformospora indica و ريزوباكتريهاي افزاينده رشد گياه .Azospirillum sp بر رشد و خصوصيات فيزيولوژيكي گياه گندم تحت تنش شوري، آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌ هاي كامل تصادفي با سه تكرار در پاييز سال 1389 در گلخانه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه ايلام اجرا گرديد. تيمارهاي آزمايشي شامل كاربرد پنج سطح ميكروارگانيسم‌ هاي اندوفيت (قارچ پيريفورموسپورا اينديكا، باكتري آزوسپيريلوم سويه‌هاي سازگار به مناطق شور و غير شور، تلقيح توام قارچ و باكتري و شاهد) و چهار سطح شوري آب آبياري (2/0، 4، 8 و 12 دسي زيمنس بر متر) بود. نتايج نشان داد كه قارچ پيريفورموسپورا اينديكا تاثير مثبت و معني‌ داري بر رشد، ميزان زيتوده تر و خشك اندام‌هاي هوايي، كلروفيل و محلول‌هاي اسموليت در گياهان گندم تلقيح شده تحت شرايط شور و غير شور داشت، به طوري كه كاربرد قارچ منجر به كاهش اثرات سو شوري و بهبود رشد گياه گندم گرديد. گياهان گندم تلقيح شده با باكتريهاي آزوسپيريلوم از ميزان زيتوده، تجمع اسموليت‌ ها و كلروفيل بيشتري برخوردار بودند. تلقيح با باكتري آزوسپيريلوم سويه سازگار به شوري تاثير مطلوب‌تري بر كلروفيل و ميزان زيتوده داشت. نتايج اين تحقيق نشان داد كه تحت شرايط شوري مي‌ توان از ميكروارگانيسم‌ هاي اندوفيت در جهت افزايش رشد و عملكرد گياه گندم استفاده نمود.

Soil and water salinity are amongst the severe and progressive problems worldwide which affects most cropland areas of Iran. Using endophytic microorganisms (which are amongst the most important soil microorganisms) to alleviate the detrimental effect of environmental stresses such as salinity is recently globally considered. In order to test the effects of Azospirillum strains and fungus Piriformospora indica on wheat growth and physiological characteristics under salinity stress, a factorial experiment based on RCBD was conducted with three replications in the greenhouse of the College of Agriculture of Ilam University in 2011. Treatments included five bioinoculants (P. indica, salt adapted and non-adapted Azospirillum strains, dual inoculation of the both microorganisms and non-inoculated control) as well as four salinity levels (0.2, 4, 8 and 12 dSm-1). Results showed that P. indica had a significant positive effect on wheat growth, aboveground fresh and dry biomass, chlorophyll content and osmolite solutes of inoculated wheat plants under saline and non-saline conditions; so that fungus inoculation reduced the detrimental effects of salinity stress and caused an improved plant growth. Infested plants by Azospirillum strains resulted in higher biomass, higher osmolite solute as well as higher chlorophyll content. Biomass and chlorophyll content in plant infested by salt-adapted Azospirillum strains were higher than that of those inoculated with non-salt-adapted Azospirillum strains. Results obtained from the present study indicated that endophytic microorganisms might be used to increase the growth and yield of wheat plants under saline conditions.