بنيادها و ظرفيت‌هاي هويت اسلامي و هويت تجددي در گفتمان جهاني‌شدن

Foundations and Capacities of Islamic Identity and Modern Identity in the Globalization Discourse

با وجود تفاسير متنوع از جهاني‌شدن، مي‌توان اين مفهوم را در مسير تحولات ادواري تجدد، درك كرد. جهاني‌شدن در چالش با هويت‌هاي فرهنگي در صدد تعليق و بازتعريف آنها در سير تك‌خطي تاريخ غربي است. اين مقاله در پي آن است كه با بررسي ابعاد اصلي انقلاب اسلامي ايران به‌عنوان پديده‌اي كه در سير هويت‌يابي ديني ايرانيان به وقوع پيوست، به قابليت‌هايي از انقلاب اسلامي و گفتمان هويتي برساخته آن اشاره كند كه در عصر جهاني‌شدن آن را از تناقض‌هاي درونيِ جهاني‌شدن، براي ساخت تمدني غايت‌مند بركنار مي‌دارد. بدين منظور ابعاد مختلف پارادايم‌هاي هويت اسلامي و هويت تجددي مقايسه شده و قابليت‌هاي اين دو گفتمان براي رقم زدن دوره‌اي جديد از سرنوشت بشر نشان داده مي‌شود. ابتدا هستي‌شناسي مادي و سكولار غربي در برابر نگاه توحيدي انقلاب اسلامي بررسي مي‌شود؛ سپس معرفت‌شناسي غربي جدا از وحي كه در بن‌بست نسبيّت گرفتار شده در برابر معرفت‌شناسي متصل به وحي و سنت اجتهادي شيعه قرار مي‌گيرد. در غايت‌شناسي، قابليت‌هاي چشم‌انداز تاريخي شيعه كه در گفتمان مهدويت تبلور مي‌يابد، در مقابل انواع بن‌بست‌هاي ادواري تجددي ارزيابي مي‌شود. در نهايت انسان‌شناسي غربي (اومانسيم) مورد توجه قرار گرفته و پاسخ هويت اسلامي به اين مسيله كه آيا انسان ميزان همه چيز است، تبيين مي‌شود. البته در اين حوزه‌ها تداوم پيش‌فرض‌هاي تجددي كه در گفتمان جهاني‌شدن به صورت تطوريافته‌اي متبلور شده‌اند، نشان داده شده است.

In spite of various interpretation of globalization, it can be understood in the path of periodical evolutions of modernity. Globalization, in its challenge with cultural identities tries to suspend these identities, and give them a new definition in the direction of western history. This essay with studying the major aspects of Islamic Revolution of Iran as a phenomenon that occurred in religious identification direction of Iranians, mention to capacities of Islamic Revolution and its constructed identity discourse that estranges it from internal contradictions of this era (globalization) in establishing a purposive civilization. In order to this purpose, this essay compares different dimensions of Islamic and modern identity paradigms and evaluates their potentials for arising a new age in the human’s destiny. First, the materialistic and secularized ontology of west is inspected in front of monotheistic view that dominates in Islamic Revolution of Iran. Then western discontinuous with oracle epistemology that is captivated in deadlock of relativity has been put in front of epistemology of Islam that is continuous with oracle and Ijtihad tradition. In teleology, capacities of Shiaʹs historical prospect that emerges in the discourse of Mahdaviat will be evaluated in front of different and periodical deadlocks of modernity. At last, western anthropology (humanism) is considered and it is tried to explain the answer of Islamic identity to the question that "Is the human the criteria for everything"? Of course in these fields has been shown the continuity of modern assumptions that are involved in globalization discourse