بررسي عوامل موثر بر فرار مالياتي (مطالعه موردي استان آذربايجان شرقي)

A Study on Factors Affecting Tax Evasion(A Case Study of East Azerbaijan Province)

با عنايت به نقش ماليات در اقتصاد كه يك اهرم ماليِ تخصيصي ـ توزيعي مي باشد، پديده فرار مالياتي به عنوان يك ضد ارزش مي‌تواند تهديد جدي براي تداوم زندگي اجتماعي و تحقق رفاه اجتماعي باشد و به همين علت ضرورت شناخت عوامل بروز و تشديد فرار مالياتي و تمهيد و ارايه راهكارها و پيشنهادات علمي ـ كاربردي امري اجتناب‌ناپذير خواهد بود. در اين تحقيق با استفاده از روش بررسي ميداني از دو طيف جامعه موديان و كادر تشخيص اداره كل امور مالياتي استان آذربايجان‌شرقي نظرسنجي به عمل آمد و ضمن ارزيابي 15 مولفه تاثيرگذار در فرار مالياتي با استفاده از آزمون t براي نمونه هاي مستقل و t تك نمونه اي، ديدگاه هاي اين دو طيف بررسي شد و با توجه به نتايج تجزيه و تحليل،10 مولفه مورد بررسي هم از نظر كارمندان و هم از نظر موديان در تشديد فرارمالياتي موثر قلمداد شد. از نظر موديان فقط3 مولفه و از نظر كارمندان فقط 1 مولفه در تشديد فرار مالياتي موثر مي‌باشد. يكي از مولفه ها نيز از نظر هر دو طيف بي تاثير بوده است.

Due to taxesʹ role as a distributive- allocative financial leverage in an economy, tax evasion can be considered as an anti-value phenomenon and a serious threat to social life and the realization of social welfare, so it is inevitably essential to identify causes and aggravating factors of tax evasion and to develop solutions and applied-scientific recommendations. This research uses field study method, conducts surveys of East Azerbaijan Provinceʹs taxpayers and tax staff and evaluates 15 influencing factors on tax evasion by applying T-test for independent samples and single sample T, investigates opinions of these two groups. According to the results of the analysis, 10 factors both from staff and taxpayersʹ views are recognized as aggravating tax evasion. From the taxpayersʹ viewpoints, only 3 factors and from tax staff viewpoints just one factor aggravates tax evasion. One of these factors is irrelevant to both of them.