تاثير كاركردهاي ‌متوليان آستان قدس رضوي در فرهنگ تشيع (مطالعه‌ موردي: عصر قاجاريه)

The Influence of the Performances of Astan-e Quds Razavi’s Custodians on Shiit’s Culture (Case Study: Qajar Era)

نقش آستان قدس رضوي به عنوان يكي از قديمي‌ترين نهادهاي مذهبي - با پيشينه ديواني و اداري- در گسترش فرهنگ تشيع، از موضوعات قابل توجهي است كه ارزيابي تاثيرات آن، مستلزم بررسي وظايف و اقدامات متوليان اين آستانه است. وجود پرشمار متصديان منصب نقابت و نقيب و هزاران خادم و مستخدم با بيش از دوازده قرن قدمت و قرار گرفتن منصب توليت، در راس هرم ساختار تشكيلاتي آن پژوهشي پردامنه را ضروري مي‌سازد و آنچه مقرر است در اين مقاله با روش توصيفي- تحليلي، و با تكيه براسناد و داده‌هاي تاريخي مورد بررسي قرار گيرد، واكاوي سير تطور منصب نقابت و توليت در آستان قدس رضوي به همراه ارزيابي وظايف و كاركردهاي متوليان و تاثير عملكرد آنان در اشاعه فرهنگ شيعي است.

The role of Astan-e Quds Razavi as one of the oldest religious institutions—with administrative and bureaucratic records—in the expansion of Shiit’s culture is of significant importance. Evaluating the effects of this organization necessitates studying the functions and activities of its administrators and custodians. The presence of a large number of people who have been in charge of Neghabat position as well as thousands of servants and employees during more than twelve centauries and standing custodianship on top of the pyramid of the structure demand a large-scale study. This paper, through adopting a descriptive-analytic approach and based on historical documents and data, aims at investigating the trend of changes in Neghabat and Toliyat (custodianship or trusteeship) positions in Astan-e Quds Razavi as well as studying the roles played by those in charge and their impacts on expanding Shiit’s culture.