تاثير يك بسته آموزشي بر آگاهي، نگرش و رفتار تغذيه‌اي زنان باردار

The Effect of an Educational Package on Nutritional Knowledge, Attitude, and Behavior of Pregnant Women

مقدمه: تغذيه مناسب بخش مهمي از يك بارداري سالم است و آموزش مناسب تغذيه‌اي مي‌تواند نقش مهمي در ارتقاي سلامت مادر و فرزند او داشته باشد. اين تحقيق با هدف تعيين تاثير يك بسته آموزشي بر آگاهي، نگرش و رفتار تغذيه‌اي زنان باردار صورت گرفت. روش‌ها: در اين مطالعه نيمه تجربي 88 زن باردار 14-8 هفته مراجعه‌كننده به چهار مركز بهداشتي-درماني شهر كرج، به روش نمونه‌گيري در دسترس انتخاب و به طور تصادفي در دو گروه تجربي (44 نفر) و شاهد (44 نفر) قرار داده شدند. براي گروه تجربي برنامه‌ي آموزشي شامل برگزاري كلاس آموزش تغذيه دوران بارداري طي دو جلسه 90-60 دقيقه‌اي، با استفاده از روش سخنراني و ارايه‌ي كتابچه و فيلم آموزشي بود و براي گروه شاهد آموزش در خصوص بهداشت جنسي به روشي تقريباً مشابه داده شد. داده‌ها توسط پرسش‌نامه‌ي خودساخته مشتمل بر 4 بخش مشخصات فردي- اجتماعي (16 سوال)، آگاهي (21 سوال)، نگرش (14سوال) و رفتار (21 سوال) در دو مرحله قبل و 4 هفته بعد از مداخله جمع‌آوري شدند. جهت تجزيه و تحليل داده‌ها از آزمون‌هاي كاي دو، paired-T-test، t مستقل و تحليل كواريانس، رگرسيون لجستيك و مك نمار استفاده گرديد. نتايج: بر طبق يافته‌ها از نظر مشخصات دموگرافيك و باروري و همچنين نمره آگاهي، نگرش و رفتار تغذيه‌اي قبل از انجام مداخله تفاوت چنداني بين دو گروه تجربي و شاهد وجود نداشت (05/0 < p). بعد از مداخله ميانگين امتياز افراد گروه تجربي نسبت به افراد گروه شاهد در هر سه زمينه آگاهي (5/13±5/63 در مقابل 8/12±7/35)، نگرش (8/7±8/74 در مقابل 3/8±2/65) و رفتار تغذيه‌اي (5/14±3/61 در مقابل 9/13±7/36) به طور معناداري بالاتر بود (001/0 > p). همچنين بعد از انجام مداخله در گروه تجربي نسبت به گروه شاهد فراواني مصرف بهينه گروه گوشت (0/13-56/1 CI 95% 51/4OR=)، گروه نان و غلات (25/10-32/1 CI 95% 68/3OR=) و شير و لبنيات (21/10-12/1 CI 95% 38/3OR=) به طور معناداري بيشتر بود. نتيجه‌گيري: نتايج مطالعه نشان داد كه اين بسته‌ي آموزشي توانست باعث ارتقاي آگاهي، نگرش و رفتار تغذيه‌اي زنان باردار شود. با توجه به سهولت اجراي اين شيوه‌ي آموزشي استفاده از آن در مراكز بهداشتي درماني توصيه مي‌شود.

Introduction: Adequate nutrition is an important part of a healthy pregnancy and nutrition education can play an important role in improving the health of the mother and her child. The aim of this study was to determine the effect of an educational package on nutritional knowledge, attitude, and behavior of pregnant women. Methods: : In this quasi-experimental study, 88 women of 8-14 weeks of pregnancy referring to health centers in Karaj were selected through convenience sampling method and were randomly allocated to the experiment (n=44) and control (n=44 ) groups. The experiment group received nutrition education program including two 60-90 minute lecture sessions and an educational booklet and film. The control group received sexual education with similar method. Data were gathered using a self-made questionnaire including demographic characteristics, nutritional knowledge, attitude, and behavior (with 16,21,14,and 21 items, respectively); before and four weeks after the intervention. Data were analyzed using chi-square test, paired-T-test, T-test, McNemar test and analysis of covariance and logistic regression. Results: At baseline, there was no significant differences between the two groups in terms of demographic and clinical characteristics, and mean of nutritional knowledge, attitude and behavior scores (P < 0.05). After the intervention, the mean scores were significantly higher in the experiment group than those in the control group in terms of the knowledge (63.5±13.5 vs. 35.7±12.8), attitude (74.8±7.8 vs. 65.2±8.3) and behavior (61.5±14.5 vs. 36.7±13.9) (p < 0.001). Also, optimal food intake was significantly more frequent in the experiment group compared with the control group on meat (OR= 4.51, CI95% 1.56-13.00), bread and cereal (OR= 3.68, CI95% 1.32-10.25), and milk and dairy products (OR=3.38, CI95% 1.12-10.21). Conclusion: Findings of the study indicate that the educational package was effective in promoting nutritional knowledge, attitude, and behavior of pregnant women. This intervention program is easy to implement. Therefore, it is recommended to implement it at health centers.