بررسي تجمع زيستي جيوه كل در بافت هاي عضله سفيد، عضله قرمز و كبد ماهي كپور معمولي (Cyprinus carpio) درياچه سد قشلاقسنندج

Assessment of total mercury bioaccumulation in white and red muscle and liver tissues of Cyprinus carpio collected from Sanandaj Gheshlagh Reservoir

مطالعه‌ي كيفيت آب در سد قشلاق سنندج حاكي از غلظت بيش از حد مجاز جيوه در اين منبع آبي بوده و از آنجايي‌كه اين سد مهمترين منبع شيلاتي شهر سنندج است، احتمال ‌آلوده بودن ماهي كپور معمولي به عنوان پر مصرف ترين ماهي منطقه به فلز جيوه مورد بررسي قرار گرفت. در اين مطالعه براي اولين بار تجمع زيستي جيوه در بافت عضله قرمز بررسي و با جيوه موجود در عضله سفيد و كبد ماهي مورد مقايسه قرار گرفت. تعداد 24 نمونه ماهي كپور معمولي در طول ماه‌هاي تير تا آذر سال 1388، از درياچه سد قشلاق سنندج صيد گرديد و غلظت جيوه كل تجمع يافته در بافت‌هاي عضله سفيد، عضله قرمز و كبد توسط دستگاه اندازه‌گيري شد. دامنه‌ي‌ مقادير جيوه تجمع يافته در بافت هاي عضله سفيد، عضله قرمز و كبد بترتيب بين (458-123)، (455-115) و (303- 107) برحسب نانوگرم در گرم وزن خشك بود. مقايسه غلظت جيوه كل تجمع يافته در بافت هاي مذكور نشان‌دهنده وجود اختلاف معني‌داري بين اين سه بافت بود. مقايسه تغييرات ميانگين‌هاي ماهانه جيوه تجمع يافته تنها در بافت كبد داراي اختلاف معني‌دار بود. وزن ماهي‌هاي صيد شده در اين تحقيق بين 1/330 تا 753 گرم متغير بود. غلظت جيوه تجمع يافته در بافت‌هاي عضله سفيد و قرمز ماهياني كه وزن‌ آنها بيشتر از 500 گرم بود، بالاتر از استاندارد EPA بود. بنابراين انجام مطالعات تكميلي براي بررسي تاثيرات احتمالي مصرف اين ماهي بر سلامت انسان ضروري به نظر مي-رسد.

Previous studies showed that the level of mercury in Sanandaj Gheshlagh Reservoir (SGR) was higher than limits established by the World Health Organization. Total Mercury (T-Hg) concentrations in white muscle, red muscle and liver tissues of Common carp as the most consumed fish in the region were investigated. For the first time the content of mercury in red muscle tissue was measured and compared with white muscle and liver tissues. During the July to December 2009, 24 Common carp were caught from SGR (4 samples per month). T-Hg concentrations in above mentioned tissues were measured, using Mercury Analyzer. T-Hg concentrations variations in white muscle, red muscle and liver tissues were (123-458), (115-455) and (107-303) ng g-1, respectively. Statically significant differences were found between three tissues. A significant monthly variations of T-Hg concentrations were observed within liver tissue samples. Fish weights in this ranged between 330.1 to 753 grams. T-Hg in white and red muscle tissues in all samples weighted above 500 grams were higher than the limits established by the EPA. Therefore, additional researches are needed to evaluate any potential effluence of this fish consumption on people health.