بررسي مقايسهاي تركيبات مغذي و پروفيل اسيدهاي آمينه در استخوان هاي ماهي ساردين پهلو طلايي (Sardinella gibossa)، كيلكاي آنچوي (Clupeonella engrauliformis) و موتو ماهي (Stolephorus indicus)

Comparison study of the proximate composition and amino acid profile in the bones of Goldstripe sardine (Sardinella gibossa), Anchovy kilka (Clupeonella engrauliformis) and Indian anchovy (Stolephorus

در تحقيق حاضر به بررسي تركيبات تقريبي و پروفيل اسيدهاي آمينه در استخوانهاي ماهي ساردين پهلو طلايي (Sardinella gibossa)، كيلكاي آنچوي (Clupeonella engrauliformis) و موتو ماهي (Stolephorus indicus) در فصل پاييز پرداخته شد. بالاترين ميزان رطوبت و پروتيين در استخوان موتو ماهي و بالاترين ميزان چربي و خاكستر در كيلكاي آنچوي وجود داشت. موتو ماهي با ماهي كيلكا در تمامي فاكتورها اختلاف معني‌داري را نشان داد. اختلاف معني دار بين ساردين پهلو طلايي و دو گونه ديگر نيز ديده شد. در بررسي ماده خشك بدون چربي بيشترين نسبت خاكستر به پروتيين در كيلكاي آنچوي ديده شد. اسيدهاي آمينه كل در ماهي كيلكا و ساردين پهلو طلايي فاقد اختلاف معني‌دار بود اما هر دو گونه با موتو ماهي اختلاف معني‌داري داشتند. اسيدهاي آمينه غيرضروري كل در ماهي كيلكا و موتو ماهي فاقد اختلاف معني‌دار بود و كمترين ميزان در ماهي ساردين پهلو طلايي مشاهده شد. كمترين ميزان اسيدهاي آمينه بازي در موتو ماهي و بيشترين ميزان در ماهي ساردين پهلو طلايي بود. همچنين بيشترين ميزان اسيدهاي آمينه سولفوردار در كيلكا ماهي ديده شد كه اختلاف معني‌داري را با دو گونه ديگر مورد مطالعه نشان داد. در بررسي شاخص شيميايي هيچ اسيد آمينه ضروري در سه گونه ماهي كمبودي را در مقابسه با پروتيين مرجع نشان نداد. بر اين اساس تركيب استخوان هر سه گونه ماهي مورد مطالعه كيفيت خوبي را از نظر تغذيه‌اي نشان مي‌دهند اما در برخي از پارامترها ضعف دارند. بهترين تركيب مشاهده شده در ساردين پهلو طلايي بوده و كيلكاي آنچوي و موتو ماهي در جايگاه بعدي هستند. درنتيجه به نظر مي‌رسد استفاده از پودر استخوان اين ماهيان بعنوان مكمل غذايي در صنايع غذايي توجيه‌پذير باشد.

The aim of this study was to determine proximate composition and the profile of amino acids in the bones of three pelagic fish including: Gold stripe sardine (sardinella gibossa), anchovy kilka (Clupeonella engrauliformis) and Indian anchovy (Stolephorus indicus). Proximate composition of the bones showed maximum moisture and protein in the Indian anchovy. Maximum content of lipid and ash and highest ratio of ash/protein in the dry matter whiteout lipid was found in anchovy kilka. The amino acid composition of the bones was determined on a dry weight basis. The total essential amino acids showed no significant difference between anchovy kilka and gold stripe sardine but showed different levels of essential amino acids to that of Indian anchovy. Total non essential amino acids in anchovy kilka and Indian anchovy were not significance but gold stripe sardine had the minimum content. Highest amount of total sulfur amino acids was found in the anchovy kilka. The amino acid score showed that three species have good essential amino acid for the growth of the human recommended by FAO/WHO. The predicted protein efficiency ratio shows that the quality of protein was high. Chemical composition of three species had a good nutritional value but some parameters were lower than the human needs. The best chemical composition observed in the gold stripe sardine. It is seems that bones powder of these kind of fish may be used as ingredient in the food industries.